موج جنبش اعتراضی علیه اعدام نام منصور حکمت را به وسط جدال های سیاسی جریانات ضد کمونیستی و ضد حکمت کشانده است. چرا؟ چون حزب کمونیست کارگری وقت اولین حزب و جریان سیاسی در ایران است که لغو حکم اعدام را در برنامه خود طرح کرده است؛ و لذا جنبش علیه اعدام در ایران به پای این جنبش و منصور حکمت نوشته می شود. این برنامه ٢٦ سال پیش در کنگره اول حزب به اتفاق آراء به تصویب رسید. منصور حکمت نویسندۀ این برنامه است. مبانی، اصول و مطالبات این برنامه توسط او طرح و فرموله شده است. پروسه نگارش این برنامه مدتی پیش از تصویب آغاز و ایدۀ برنامه یک دنیای بهتر با تشکیل حزب کمونیست کارگری ایران در بیست و نه سال پیش طرح شد.
اکنون جریانات راست و ضد کمونیستی یا ضد حکمت به کنکاش در گذشته منصور حکمت مشغول شده اند؛ دنبال سر نخی، کلمه ای، عبارتی، ایماء و اشاره ای از او می گردند، که سرمست فریاد زنند: “یافتم! یافتم!” منصور حکمت در فلان تاریخ، در فلان نوشته، در فلان جلسه از اعدام دفاع کرده است! جل الخالق! حتی اگر فرض کنیم چنین سندی موجود است، که نیست، هنوز ذره ای از انسان دوستی، مدرنیسم و ترفیخواهی منصور حکمت که بعنوان اولین لیدر و تئوریسین سیاسی در ایران بطور رسمی علیه اعدام موضع گرفت؛ در برنامۀ حزبش طرح کرد؛ و اعلام کرد که “اعدام قتل عمد دولتی است” کم نمی کند. (جمله ای که اکنون در سوسیال میدیا در گردش است، بعضا بدون اعلام نام نویسنده و گوینده این جمله)!
مضحک است. بخاطر دارم در یک میزگرد تلویزیونی با حضور فعالین سیاسی مختلف از راست و چپ شرکت داشتم. یکی از رهبران احزاب سلطنت طلب پس از اینکه من مواضع کمونیسم کارگری را برشمردم و به مساله طرح لغو مجازات اعدام اشاره کردم، بشکلی حق بجانب رو به من کرد و گفت شما در مقابل اعدام ژنرال های ارتش شاه توسط جمهوری اسلامی در سال ١٣٥٧ اعتراض نکردید! او عملا با حق بجانبی خنده داری بر صندلی استیضاح ما کمونیست ها نشست. در ادامه گفت ما که نمی توانستیم اعتراض کنیم چون باید در صد سوراخ قایم می شدیم ولی شما آزاد بودید! رهبر حزب مدافع دو رژیمی که هزاران نفر را شکنجه و اعدام کرده و به قتل رسانده اند؛ کمونیست ها را تیرباران کرده اند؛ در تپه های اوین رهایشان کرده و گلوله بارانشان کرده اند؛ از کمونیست ها طلبکار شده است. عجب دنیای وارونه ای است! رو هم خوب چیزی است!
هر چه بیشتر می گردند کمتر می یابند!
در جستجو برای سند “محکومیت” منصور حکمت به نوشتۀ منصور حکمت “دادگاه های انقلابی کومه له و رنجش لیبرالها” آویزان شده اند. پیش از اینهم طرفداران ناسیونالیست و پوپولیست کومه له کوشیده بودند با اتکاء به این نوشته منصور حکمت را مدافع اعدام جلوه دهند. جوابشان را گرفتند و خاموش شدند. ناگفته نماند که تمام این کشفیات پس از مرگ منصور حکمت انجام گرفته است. وقتی خودش زنده بود جرئت نمی کردند این کشفیات را علنی کنند! سالها پیش سیاوش دانشور پاسخ چنین ادعایی را از جانب یکی از فعالین سابق حزب کمونیست ایران داد و چند سال پیش در کنفرانسی در مورد اعدام در شهر کلن آلمان مهرداد درویش پور چنین ادعایی کرد که به او پاسخ دادم.
اخیرا بدنبال موج وسیع مخالفت با اعدام، این ادعا دوباره از جانب برخی مطرح شده است. مقاله ای که بتاریخ فروردین ١٣٦٣ منتشر شده و در آن منصور حکمت از حق کومه له برای تشکیل دادگاه و محاکمه مزدوران رژیم اسلامی که به اسارت و کشتار مخالفین و کمونیست ها دست زده اند، دفاع کرده را سندی بر موافقت منصور حکمت با مجازات اعدام خوانده اند. “یافتم! یافتم شان!” به همین پوچی است.
در این نوشته منصور حکمت یک کلام درباره اعدام سخن نگفته است. یک اشاره نیز به اعدام نکرده است. او در پاسخ به اعتراض تند بیژن حکمت به محاکمه مزدوران رژیم توسط کومه له این مطلب را نوشته است. بیژن حکمت یک ملی – اسلامی پرو رژیمی بوده و هست که یک کلام در مذمت اعدام کمونیست ها و مخالفین از سی خرداد ٦٠ تا آذرماه ٦٢ که این سخنرانی را در جلسه ای در پاریس ایراد کرده، ننوشته است. این فرد پرو رژیمی تحت نام دفاع از حقوق بشر (بخوان حقوق بشر بورژوایی) حق کومه له برای محاکمه مزدوران رژیم را به زیر سوال برده است. منصور حکمت لطف کرده او را لیبرال خوانده است.
منصور حکمت در این نوشته درباره طبقاتی بودن قوانین و محاکمات در جامعۀ طبقاتی سخن می گوید. از حق طبقه کارگر برای محاکمه قاتلین و سرکوبگران خویش دفاع می کند. به این آقای محترم پرو رژیمی یادآور می شود که قوانین در جامعه طبقاتی، طبقاتی اند.
چگونه تحلیلگران و مفسران “بیطرف” ما از این نوشته دفاع منصور حکمت از اعدام را استخراج کرده اند؟ ظاهرا به “منویات” منصور حکمت رجوع کرده اند. فکر کرده اند که بسیار باهوش و خردمند هستند و باصطلاح دو دو تا چهار تا کرده اند! کومه له برخی از مجرمین را طی این سالها اعدام کرده است، پس با دفاع از حق کومه له برای محاکمه مزدوران جمهوری اسلامی که به خانه و زندگی مردم هجوم برده اند، کمونیست ها و مخالفین را دستگیر یا ترور کرده اند، منصور حکمت می باید مدافع اعدام بوده باشد! اوج منطق و خرد!
این ترفند نمی گیرد. این مطلب را در مقابل هر دادگاه، هر قاضی و هر تحلیلگر مدرن و منصفی قرار دهید، به شما خواهد خندید. اما متاسفانه در میان سیاسیون ایرانی هر کاری، هر دروغی، هر افترایی، دادن هر حکمی گویی مجاز است. اگر یک مورخ در اسناد اپوزیسیون سیاسی و جنبش کمونیستی ایران غور کند، به شما خواهد گفت که منصور حکمت اولین لیدر سیاسی و تئوریسین سیاسی است که لغو مجازات اعدام را طرح کرده و حزب کمونیست کارگری اولین حزب و جریان سیاسی است که این مطالبه را در برنامه اش گنجانده است.
آیا قبل از نگارش این برنامه یعنی حدود سی سال پیش منصور حکمت موافق مجازات اعدام بوده است؟ از آنچه در ذهن منصور حکمت می گذشته کسی خبر ندارد. قطعا هیچکس هم مدعی نیست که منصور حکمت از زمان تولد با مجازات اعدام مخالف یا موافق بوده است. اما علاوه بر برنامه یک دنیای بهتر، رفقایی که از نزدیک با او در حزب کمونیست ایران فعالیت کرده اند، منجمله خود من، می دانند که او به یک جدل و مبارزه فکری – سیاسی جدی در این حزب و در کومه له علیه مجازات اعدام دامن زد و بالاخره موفق شد که رسما مجازات اعدام را در تشکیلات کومه له لغو کند. اما آیا این مساله ذره ای از حقانیت دفاع از دادگاه های انقلابی کومه له برای محاکمه مزدوران و قاتلین رژیم کم می کند؟ خیر.
اگر اکنون حتی اپوزیسیون راست طرفدار رژیم اعدام پهلوی از لغو مجازات اعدام سخن می گوید؛ اگر ستایش گران و طرفداران چه گوارا که خود شخصا آن که را “خائن” می نامید اعدام کرده است، از لغو مجازات اعدام حرف می زنند، به یمن مبارزۀ مارکسیستی آزادیخواهانه و انسان گرایانۀ منصور حکمت، برنامۀ یک دنیای بهتر و فعالیت مستمر جنبش کمونیستی کارگری علیه اعدام است.
٣ اوت ٢٠٢٠