تحولات سیاسی در آفریقا
مورد بورکینافاسو و اقدامات کاپیتان ابراهیم ترائوره
سیاوش دانشور
همراه با تحولات سیاسی و اقتصادی جهان امروز و ضرورت بازسازی نظم کهنه جهانی، در سالهای اخیر آفریقا با تحولات مهمی روبرو بوده است. قاره آفریقا تا دهه شصت و بعضاً دهه هفتاد قرن بیستم از کشورهای شمال و غرب تا مرکز و شاخ آفریقا جزو مستعمرات فرانسه بودند. بجز گینه در ۱۹۵۸، تونس و مراکش در ۱۹۵۶، الجزایر در ۱۹۶۲، کومور در ۱۹۷۵ و جیبوتی در ۱۹۷۷، کشورهای آفریقا عمدتاً در سال ۱۹۶۰ یا همان “سال آفریقا” باصطلاح استقلال یافتند. دولت فرانسه با اولین عقب نشینی مستعمراتی در گینه کل زیرساختهای این کشور از جمله شبکه برق و آب و بهداشت و بیمارستانها را نابود کرد. کشورهای آفریقا بعد از مبارزات ضد کولونیالیستی و کسب استقلال کماکان زیر نفود نظامی و سیاسی و اقتصادی فرانسه باقی ماندند. آنچه که نئوکولونیالیسم نامیده میشد، در صورت ظاهر “استقلال” اما سلطه فرانسه با اتکا به چتر نظامی و مالی و حاکمیت دولتهای دست نشانده و فاسد ادامه داشت و منابع اساسی از جمله معادن طلا، الماس، اورانیوم و فلزات کمیاب تحت کنترل آنها بود.
موج جدید جنبش ضد کولونیالیستی
آفریقا قاره کودتاها بوده است و هیچوقت مردمش نتوانسته‌اند اراده آزاد خود را بطور حداقلی اِعمال کنند. در سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳، هشت دولت در کشورهای سابق تحتِ نفوذ فرانسه در غرب و مرکز آفریقا سقوط کردند: ۱- مالی: دو کودتا در آگوست ۲۰۲۰ و مه ۲۰۲۱ و گرفتن قدرت توسط سرهنگ گویتا ۲- گینه: سپتامبر ۲۰۲۱، فرمانده نیروهای ویژه سرهنگ مامادی دومبویا، با کودتا رئیس‌جمهور آلفا کوند را سرنگون کرد. ۳- چاد: ۲۰۲۱، اعلام حکومت نظامی پس از مرگ رئیس‌جمهور. ۴- بورکینافاسو: ژانویه ۲۰۲۲، سرهنگ پاول هنری دامیبا رئیس جمهور را برکنار کرد و سپس در سپتامبر ۲۰۲۲ کاپیتان ابراهیم ترائوره او را کنار زد و قدرت را گرفت. ۵- نیجر: ژوئیه ۲۰۲۳، گارد ریاست جمهوری رئیس‌جمهور محمد بازوم را محاصره کرد و ژنرال عبدالرحمان تچینی قدرت را به دست گرفت. ۶- گابن: اوت ۲۰۲۳، نظامیان علی بونگو را سرنگون کردند و ژنرال فرمانده کودتا رهبر موقت شد. جدا از روش سیاسی توجیه بیشتر کودتاها مقابله با نفوذ فرانسه، مقابله با تروریسم عنان گسیخته اسلامی و مهار بحرانهای امنیتی و بی ثباتی سیاسی، نیاز به توسعه اقتصادی، طرح برنامه‌های رفاهی و دست زدن به اصلاحات اقتصادی و اجتماعی بوده است.
جنبش جدید ضد نئوکولونیالیسم میگوید؛ ما ظاهراْ استقلال داریم اما هنوز تحت سلطه هستیم، ظاهراْ دیگر کلونی فرانسه یا تحت قیمومیت فرانسه نیستیم اما همچنان فرانسه و غرب در سیاست، اقتصاد، ارز (فرانک)، نظام آموزش، رسانه‌ها و حتی ارتش و قدرت واقعی نفوذ سنگین دارند. هدف عام این جنبش کسب استقلال و بازسازی کشورها و ایجاد “یک آفریقای جدید” است. رهبران آنها از جمله ابراهیم ترائوره از یک آفریقای واحد با رفاه عمومی، نفی دولتهای فاسد، نفی استعمارگران جدید و اختیار مردم این قاره بر منابع خود سخن میگویند. نفرت عمومی از حضور نظامی فرانسه و وابستگی ارزی به فرانک که توسط بانک مرکزی فرانسه کنترل میشود، ناکامی دولتهای کنونی تحت حمایت غرب در حل معضلات اصلی مثل ناامنی، فقر مزمن، فساد و تروریسم، به شعارهای استقلال‌طلبانه و ضدغربی جذابیت گسترده‌ای داده است.
بورکینافاسو و تشکیل ائتلاف جدید
در این میان کشورهای ساحل (بورکینافاسو، مالی و نیجر) نیروهای فرانسه را از این کشور بیرون کردند و وارد سیاستهائی برای مقابله با بقایای کولونیالیسم با هدف “استقلال واقعی” و مبارزه جدی‌تر با تروریسم و نیروهای متعدد جهادی شدند که بویژه بعد حمله نظامی ناتو و سرنگونی مُعمر قذافی در لیبی، کشورهای آفریقا را به میدان تاخت و تاز و کشتارهای دهشتناک بدل کرده‌اند. کشورهای ساحل (بورکینافاسو، مالی و نیجر)، عضو “اتحادیه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا” (ECOWAS) بودند و در ژانویه ۲۰۲۴ رسماً از این پیمان خارج شدند. آنها دولتها و سیاست حاکم براین این اتحادیه را در تداوم کولونیالیسم و میدان دادن به تروریسم و تشدید فقر ارزیابی کردند و علیرغم تحریمهای شدید اقتصادی و بسته شدن مرزها توسط این اتحادیه، به ایجاد پیمان جدیدی بنام “اتحاد دولتهای ساحل” (AES)مبادرت کردند. سیاستها و اهداف اعلام شده اتحاد جدید عبارت بودند از استقلال مالی از جمله تأسیس بانک سرمایه‌گذاری مشترک، ایجاد ارز مشترک برای جایگزینی فرانک فرانسه، هماهنگی در سیاستهای انرژی و امنیت، تحریم صادرات مواد اولیه به کشورهای غیر عضو و ارائه گذرنامه‌های جدید بیومتریک بود. تنش بین اتحادیه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا و ائتلاف جدید بالا گرفت، تعرفه‌های متقابل وضع گردید که موقتاً روی وضع وخیم اقتصادی تاثیر منفی گذاشت و سیستم تجاری و مالی را تحت تاثیر قرار داد. همینطور به تنش‌های امنیتی در منطقه دامن زد و نیروهای اسلامی به حملات مرگبار خود افزودند. در مقابل ائتلاف جدید به سیاستهای متفاوتی روآورد، از برنامه‌ریزی برای ارز مشترک، ایجاد بانک توسعه و پیوستگی اقتصادی، محدود کردن سرمایه‌گذاری خارجی از جمله فرانسه و دولتهای غربی تا قطع همکاری با آنان. این سه کشور نیروهای فرانسوی و پایگاه‌هایشان را تعطیل کردند، سفرا و نمایندگان دیپلماتیک فرانسه را اخراج یا محدود کردند، همکاری‌های نظامی با غرب از جمله آمریکا، اتحادیه اروپا، آلمان را کاهش داده‌اند یا قطع کرده‌اند و بموازات این سیاستها به روسیه و چین برای همکاری نظامی و تکنولوژیک، بخشاً ترکیه و امارات برای همکاری اقتصادی روی آورده‌اند. این تغییرات را باید بمثابه افول و پایان نفوذ ژئوپلیتیک فرانسه و غرب در آفریقا و واگذاری آن به رقبای اصلی جهانی دید.
دیدگاه و عقاید افسران نظامی حاکم
بجز مورد بورکینافاسو و بدرجه‌ای ائتلاف ساحل که پائین‌تر به آنها اشاره میشود، موج جدید دولتهای نظامی را باید سیاستمدارانی بیشتر ناسیونالیست و پراگماتیست دید که روی اصولی مانند ملی‌گرائی ضد غربی و “حاکمیت ملی” و رفع وابستگی تاکید دارند. ترائوره در اولین سخنانش گفت: ”ما نیامده‌ایم مثل قبل کشور را به مستعمره‌ای دیگر تحویل دهیم. ملت باید آزاد و مستقل باشد.” مسئله مهم دیگر تروریسم اسلامی است. القاعده، داعش، بوکوحرام، جماعت نصرة السلام والمسلمین، انصارالدین، المرابطون و کتائب ماسینا از جمله این گروه‌ها هستند که بخشاً توسط کشورهای غربی و مواردی عربستان و قطر بطور مستقیم و غیرمستقیم تجهیز و حمایت میشوند و بخشاً دولتهای فاسد این کشورها و حتی باندهای قاچاق انسان و مواد مخدر با آنها در همکاری هستند. تمرکز بر امنیت و شکست تروریسم اولویت دیگری است که برخلاف ادعاهای فرانسه و آمریکا مبنی بر “مبارزه با تروریسم” بلای جان و زندگی مردم شدند، هر روز قویتر میشوند و عملاً بخشهائی از آفریقا را در اختیار دارند. سیاستهای اقتصادی پان-آفریقائی محور دیگری است که جملگی این رهبران نظامی برآن تاکید دارند.
برخی از آنها مانند کاپیتان ابراهیم ترائوره از رهبران ضد استعماری دهه ۶۰ بورکینافاسو مثل “توماس سانکارا” الهام میگیرد که وی را “چگوارای آفریقا” می‌نامیدند. ابراهیم ترائوره در زمان دانشجوئی عضو یک گروه مارکسیستی بوده است، نخست وزیرش “کیلیم دی تامبیلا” یک فرد چپگرا و مشاور اقتصادیش نیز چپگرا است. توماس سانکارا یک نماینده رادیکال “سوسیالیسم آفریقائی” بود. خصلت ضد استعماری ویژگی مشترک سوسیالیسم عربی (ناصریسم) و سوسیالیسم آفریقائی است. در آفریقا و دوره بین دهه شصت تا اواخر دهه هفتاد که عمده این کشورها مستقل شدند، بیشتر افسران کودتاچی تحت تاثیر “سوسیالیسم آفریقایی”، “سوسیالیسم عربی” و ناصریسم، “پان-آفریکانیسم رادیکال” و در مواردی مارکسیسم-لنینیسم بودند. این افسران کودتاچی نه برای سرنگونی یک دولت منتخب یا انقلابی و کسب قدرت نظامیان بلکه با داعیه رهایی از امپریالیسم، استعمار نو و فساد الیگارشی حاکم دست به کودتا زدند. گرایشات آنها متنوع بود و خود را هرچه می‌نامیدند اما تفاوتهای فاحشی داشتند و بویژه تمایز روشنی با سوسیالیسم رادیکال و کارگری داشتند. توماس سانکارا (بورکینافاسو، ۱۹۸۳–۱۹۸۷) خود را مارکسیست، پان-آفریکانیست و هوادار انقلابی زنان میدانست. اقدامات او از جمله ملی‌سازی زمین و منابع، رفرم ارضی، واکسیناسیون عمومی، مبارزه با فئودالیسم و زن‌ستیزی، تحریم کالاهای لوکس، تغییر نام کشور از “ولتا علیا” به “بورکینافاسو” به معنای “سرزمین انسان‌های شریف” بود. سانکارا از ارنستو چگوارا و فیدل کاسترو و جمال عبدالناصر و آمارکال کابرال الهام میگرفت و نهایتاً با حمایت فرانسه ترور شد.
یا مودیبو کیتا (مالی، ۱۹۶۰–۱۹۶۸) از بنیان‌گذاران “سوسیالیسم آفریقایی” طرفدار ملی‌سازی بانک‌ها، زمین‌ها، حمل و نقل و گرایش به چین و شوروی بود. مودیبو کیتا هم در سال ۱۹۶۸ با کودتای نظامیان وابسته به فرانسه سرنگون شد. “سوسیالیسم آفریقایی” مانند “سوسیالیسم عربی” و گرایشات متنوع ناسیونالیسم چپ متکی بر طبقه اجتماعی نبود بلکه نسبت به دوز ناسیونالیسم یا مذهب در این و آن کشور بر “ملت” یا “امت” تاکید میکرد و به سنت‌های قبیله‌ای، قومیتها و مشارکت جمعی آنها متکی بود. خصلت ضد استعماری و خاستگاه اجتماعی ناسیونالیستی اهدف این “سوسیالیسم” را تعریف میکرد که عموماً ایجاد “وحدت ملی”، توسعه اقتصادی و خودکفائی و بریدن دست وابستگی به غرب بود. ناسیونالیسم ضد استعماری نمیتوانست جز این باشد و منشأ فکریش نه مارکس و لنین و مبارزه طبقاتی و انترناسیونالیسم بلکه و از جمله جمال عبدالناصر و مارشال تیتو و پاتریس لومومبا و جواهر لعل نهرو بودند. بعدتر به افسرانی مانند مُعمر قذافی در لیبی میرسیم که در دهه هفتاد با “سوسیالیسم اسلامی” و “کتاب سبز” مشهور شد و الهام بخش افسران کودتاچی آفریقایی از جمله در مالی و چاد بود. سوسیالیسم عربی و ناصریسم و ناسیونالیسم ضد استعماری در آفریقا بدرجات متفاوت تاثیرگذار بود اما همین حد هم بتدریج در مکانیسمهای سرمایه‌داری و دولتهای دیکتاتوری نظامی محو شد.
افسران کودتاچی “ائتلاف ساحل” در سالهای اخیر مانند گویتا، دومبویا و دیگران، بیشتر ضد فرانسوی و ملیگرا و در بهترین حالت پان-آفریکانیست هستند. نکته اساسی اینست که بسیاری از رهبران یا افسران چپگرا در آفریقا، که خود را “سوسیالیست” می‌نامیدند، در واقع بیشتر ناسیونالیست، پان-آفریکانیست و ضد استعماری بودند تا مارکسیست و انترناسیونالیست. کارگر و طبقه اجتماعی در سیستم فکری و نظری آنها یا وجود ندارد و یا حاشیه‌ای بر متن است. در این میان کاپیتان ابراهیم ترائوره در بورکینافاسو تلاش میکند سیاستهای توماس سانکارا را در شکل صریحتری با تفاوتهائی پیش ببرد و در کوتاه مدت اقدامات مهمی انجام داده است که کمتر دولت سوسیال دمکرات و دمکراسی لیبرال غربی چه رسد به بورژواها و اصلاح طلبان ”وطنی” یکدهم آنها را در بازه زمانی بیشتری انجام داده است.
در ادبیات سیاسی ما قدرتگیری نظامیان را خارج از نرمهای انتخابات و دخالت مردم “کودتا” نام میگذاریم اما خود ترائوره از “انقلاب” و “آغاز انقلاب بورکینافاسو و آفریقا” و “شیفت سیاسی آفریقا” سخن میگوید. “انقلاب”ی که هدفش بازسازی کشور و بازتعریف آفریقا و نفی کولونیالیسم جدید است. در قاره‌ای که برای مدت طولانی بردگی و گرسنگی و سوتغذیه و نفی هرنوع حقوق مدنی و آزادی فردی و اجتماعی وجه مشخصه سیاست بوده است، در کشورهائی که سیاست با کودتا و قدرت نظامیان و کلونی بودن عجین است، نفس کودتا مذموم نیست بلکه اقدامات و سیاستهای دولت مربوطه تعیین کننده ماهیت کودتا است. رسانه‌های کشورهای غربی و بویژه مطبوعات فرانسه مرتباً از “نقض حقوق بشر” و “نقض دمکراسی” در بورکینافاسو سخن میگویند. این درحالی است که نسل‌کشی دولت اسرائیل در فلسطین اشغالی را “حق دفاع از خود” میدانند اما تقابل با تاراج منابع و دهها کودتا و ترور رهبران و حمله نظامی را “مبارزه برای دمکراسی” نام میگذارند! قطعاً بین نفی آزادی شهروندان و عملِ خشن کودتائی تفاوت هست اما روش قدرتگیری به تنهائی بیان کننده ماهیت حرکت و موج اخیر در قاره آفریقا نیست. باید بدقت نگاه کرد که این مردم چه چیزی را از دست دادند و چه چیزی را بدست آوردند و زندگی‌شان در این فاصله کدام تغییرات را از سر گذرانده است. این ماهیت واقعی حرکت سیاسی را بیان میکند نه صرفاً شکل صوری و فرمول کتابی و دیکشنریک آن. پائین‌تر به محدویتها و اظهارات احزاب و اتحادیه‌ها، برخورد مردم و تاثیرات اجتماعی اقدامات در بورکینافاسو و کشورهای ساحل میپردازیم و این جنبه بیشتر روشن میشود.
شخصیت کاپیتان ابراهیم ترائوره
ترائوره جمله معروفی دارد و میگوید: “مادام یک کودک نمیتواند مدرسه برود و فقر بیداد میکند، من رئیس جمهور خوبی نیستم”. یک جمله دیگر وی که بسیار تکرار شده اینست که؛ “مردمی که توانایی تحمل هزینه‌های انقلاب خود را ندارد، شایستگی آن را ندارند برای سرنوشتی که به آن دچار میشوند مورد ترحم قرار گیرند”! کاپیتان ابراهیم ترائوره ۳۴ ساله بود که قدرت را بدست گرفت و جوانترین رئیس جمهور دنیا است. دلیل اصلی کودتا برای وی اینبود که دولت علیه تروریسمی که کشور را اشغال کرده نمی‌جنگد و جدی نیست، غربی‌ها هم با ادعای مبارزه با تروریسم جولان میدهند و منابع را میبرند اما هر روز تروریستها در سایه حمایت آشکار و پنهان اینها تقویت و هر روز مردم با این همه ثروت محروم‌تر میشوند. امروز وی ۳۷ سال دارد، تا نیمه شب در دفترش در مکان ریاست جمهوری مشغول کار و مطالعه است، تنها رئیس جمهوری است که حاضر نشده حقوق معمول رئیس جمهور را بگیرد و به حقوق یک افسر ارتش راضی است. میگوید آفریقا فقیر نیست، ثروتمند است اما دولت‌هایش فاسد است، منابع ما برای زندگی لاکچری و جت خصوصی دولتمردان و کاخ‌های آنچنانی و منافع دول و کمپانیهای غربی صرف میشود. میگوید منابع باید در خدمت رفاه و آموزش و سلامت و ارتقای مردم باشد نه باندهای دزد و استثمارگر و استعمارگر امپریالیسم. وی شعار نمیدهد، سخنرانی‌های طولانی و مبهم نمیکند، وعده سرخرمن نمیدهد، ویژن دارد و هر روز اقدام و طرح تازه ای را رو میکند. دقیق و کوتاه و محکم و ساده حرف میزند، مطلع است، با دلیل و مدرک سخن میگوید. مجلس بورکینافاسو تماماً به وی رای اعتماد داده و محبوبیت وی آنچنان گسترش یافته که تمام روسای جمهور و حکومتهای فاسد را وحشت زده کرده است. مردم در خیابان برایش سرود میخوانند و میلیونی حمایتش میکنند. خودش فرزند یک خانواده زحمتکش است، همه جا هست و میان مردم است. آفریقا را تکان داده است و اگر زنده بماند و نکشندش حکومتهای آفریقا را بهم میریزد. از “یک کشور، یک مردم آزاد و آفریقای با حرمت” میگوید. از احیای شرافت انسانی حرف میزند، میگوید ما را تاکنون انسان حساب نکرده‌اند و هر رفتاری خواسته‌اند با این مردم انجام داده‌اند، دیگر بس است! وقتی قدرت را گرفت گفت تروریستها را بخشی از ارتش سرجایشان می‌نشانند، جنگ ما با آنها خیلی زود تمام میشود، امروز دیگر جنگ اصلی علیه فقر و تلاش جمعی برای بازسازی کشور است. تروریستها اخیراً در حمله‌ای مرگبار دهها نفر را کشتند و البته نیروهای دولت آنها را تار و مار کرد. وی در تلویزیون از مردم بخاطر صدای تیراندازی عذرخواهی کرد. گفت من نمیخواهم خواب بچه‌ها و آرامش مردم بهم بخورد. در کشوری که بخش عمده‌اش جولانگاه تروریستها بود امروز بیش از هفتاد درصد و طبق اخبار داخلی هشتاد درصد آن در آرامش و بازسازی است. ابراهیم ترائوره در فاصله سه سال گذشته دستکم ۱۸ بار از ترور جان سالم بدر برده است. همیشه مسلح است، یک گروه ارتشی زبده از وی محافظت میکنند. در سفری که به روسیه در مناسبت مراسم سالروز پیروزی بر فاشیسم هیتلری داشت، ۵ جنگنده روسیه در رفت و برگشت وی را اسکورت کردند. اما این باعث نشده مخفی شود، هر روز میان مردم است و همه جا حضور دارد. آخرین بار به محافظ شخصی‌اش ده میلیون دلار، اقامت در هر کشور غربی که بخواهد و امکانات فراوان پیشنهاد کرده بودند که وی را ترور کند. محافظش فوراْ افشا کرد و گفت: “من به کاپیتان ابراهیم ترائوره و مردمی که شادی و امید را بازیافته اند خیانت نمیکنم”. چهره‌ای صمیمی و سمپاتیک دارد و بسیار مودب حرف میزند.
نگاهی کوتاه به اقدامات ترائوره در بورکینافاسو
بورکینافاسو جزو فقیرترین کشورهای آفریقا و اقتصاد عمدتاً کشاورزی با وسائل بدوی و مشقت بار است و کشور طی دوره طولانی جنگ و تروریسم داغان و مملو از خاک و ویران شده بود. کودکان در مدارس کپری و روی زمین حاکی با لباسهای مندرس و قیافه‌های گرسنه و بیمار و دیپرس درس میخواندند و مراکز درمانی در حد افتضاح و مملو از میکروب بودند. فقر و تورم و گرسنگی و گانگستریسم و تروریسم بیداد میکرد. امروز و در فاصله سه سال تغییرات در این کشور موجب بُهت جهانیان و منشأ امید جدیدی در آفریقا شده است. ترائوره و تیمش با جدیت مشغول تغییر زندگی مردم و تامین رفاه و شادی آنهاست. در اولین اقدامات طی مراسمی یاد توماس سانکارا را با جمعتی بزرگ گرامی داشتند. این اقدامی بود در این جهت که سیاست دولت جدید به چه سمتی میرود.
وضعیت اقتصادی
اقتصاد کشور در سال ۲۰۲۴ رشد قابل‌توجهی را تجربه کرد: رشد سالیانه واقعی حدود ۵٪ (معادل ۴.۹٪ طبق گزارش بانک جهانی و ۵.۱٪ بر اساس منابع محلی) بوده و رشد سرانه GDP به ۲.۵٪ افزایش یافته است. نرخ تورم در همین دوره به حدود ۴.۲٪ رسید (در سال ۲۰۲۳ حدود ۷٪ بود). وضع مالی بهبود یافت: از ۶.۵٪ در ۲۰۲۳ به ۵.۶٪ در ۲۰۲۴ از GDP رسید. کسری حساب جاری کاهش یافت. نرخ فقر شدید نیز حدود ۳ درصد کاهش داشته و به ۲۳.۲٪ رسید. با این حال، بیش از ۵.۵ میلیون نفر هنوز زیر خط فقر زندگی میکنند. فقر مطلق (با خط فقر ۲٫۱۵ دلار): از ۸۳٪ در ۱۹۹۰ به حدود ۲۷٫۷٪ در ۲۰۲۳ کاهش یافت. مبارزه با فقر یک شاخص کار دولت اعلام شده است.
اقدامات اقتصادی کلان و ساختاری
اصلاحات مالی و بودجه‌ای: تحت برنامه ECF صندوق بین‌المللی پول، دولت متعهد به کاهش کسری مالی به زیر ۳٪ تا ۲۰۲۷ شده است. برای سال ۲۰۲۵، کسری هدف به حدود ۴٪ در کنار افزایش منابع خارجی پیش‌بینی شده است. برنامه جامع شامل توسعه منابع درآمدی، گسترش پایه مالیاتی، حذف برخی معافیت‌ها و کنترل هزینه عمومی است.
توسعه انرژی و زیرساخت‌ها
پروژه‌های کلیدی مانند نیروگاه خورشیدی دانسن (با ظرفیت ۲۵ مگاوات، تکمیل‌شده در حدود سال ۲۰۲۶) برای کاهش وابستگی به واردات برق و صادرات انرژی آغاز شده‌اند. بهبود و ایجاد شبکه حمل‌ونقل مدرن با بازسازی هزاران کیلومتر جاده و راه‌اندازی راه‌آهن مناطق ساحل – مالی – نیجر (Faso Railway) جهت تقویت اتصال منطقه‌ای.
صنعت و معدن
اصلاح قانون معدن: ایجاد شرکت دولتی SOPAMIB برای مالکیت معادن طلا، ملی‌سازی دو معدن بزرگ (Boungou و Wahgnion) و انتقال چندین محل سهام دیگر به دولت در سال ۲۰۲۵. راه‌اندازی کارخانۀ پالایش طلای داخلی برای کاهش صادرات خام، ایجاد اشتغال.
کشاورزی و توسعه روستایی
حمایت از تولید کشاورزی: تأمین کود، آموزش کشاورزان، ایجاد آگروپل‌ها برای فرآوری داخلی محصولات مانند پنبه و شیا و ارتقای امنیت غذایی داخلی. آموزش کشاورزی برای ۲۰۰۰ جوان با هدف ترویج کشاورزی پایدار و اشتغال روستایی. در کشوری که کمبود آب مسئله اساسی و خشکسالی بود، با اجرای طرح آبیاری شبیه پروژه لیبی در دوره قدافی دارد سرسبز میشود و صادرات مواد غذائی مرتبا رشد میکند. ترائوره بخشی از ارتش را برای آموزش و سازمان دادن کشاورزی صنعتی اختصاص داده است. فرماندهان نظامی بجای جنگ به سازماندهی کشاورزی و آموزش مشغولند. ماشین آلات کشاورزی به وفور تهیه شده و در دورافتاده‌ترین مناطق طبق اخبار داخلی و اسناد و فیلم کشاورزی رونق و جهش گرفته است. از جمله توزیع ۴۰۰ تراکتور، ۲۳۹ دستگاه تیلت، ۷۱۰ پمپ موتوری و ۷۱۴ موتور سیکلت برای افزایش تولید و توانمندسازی کشاورزان روستائی. افزایش چشمگیر در تولید محصولات: گوجه فرنگی از ۳۱۵٬۰۰۰ تن (۲۰۲۲) به ۳۶۰٬۰۰۰ تن (۲۰۲۴). میلیت از ۹۰۷٬۰۰۰ تن به ۱٫۱ میلیون تن. برنج از ۲۸۰٬۰۰۰ تن به ۳۲۶٬۰۰۰ تن. بورکینافاسو قبلاً غذایش را وارد میکرد یا از کمکهای خارجی بهره میبرد. ترائوره دستور داده که کمکهای خارجی را قطع کنند و نمیخواهند. امروز جدا از تامین مصرف داخلی صادر کننده محصولات غذائی است.
برنامه‌های رفاهی و اجتماعی
توزیع مواد غذایی اضطراری در بحران‌ها: دولت در سال ۲۰۲۳ برنامه‌های کمک نقدی را به‌مرور لغو کرد؛ دلیل شامل نگرانی درباره سوءاستفاده و آثار منفی احتمالی بر مشارکت در کارزار است. در مقابل، در حال پیاده‌سازی سامانه ثبت اجتماعی هست که هدف آن هدفمند کردن حمایت‌ها، حذف تکرار مزایا و بهینه‌سازی هزینه‌هاست. برنامه بزرگ PAMPV (Economic Empowerment Support Programme for Poor and Vulnerable Households): هدف‌گذاری حمایت از ۲۰٪ فقیرترین خانوارها تا سال ۲۰۳۳ و هماهنگ‌سازی اختصاص منابع رفاهی. در سال ۲۰۲۵، با همکاری UNECA و وزارت برنامه‌ریزی، رویکرد بودجه‌ریزی حساس به جمعیت جوان (BSDD) برای اختصاص منابع به آموزش، بهداشت و اشتغال جوانان در برنامه بودجه سالانه نهادینه شد.
تأمین مسکن
آغاز ساخت حدود ۱۰۰۰ واحد مسکن اجتماعی برای افراد آواره داخلی در مناطق مختلف از جمله مرکز و شمال، اوادگودگو، بوبو-دی‌ولاسو. هزینه کل آن حدود ۵.۲۳ میلیون فرانک برآورد شده است. تاکید بر بازتخصیص منابع موجود بدون مالیات جدید یا کاهش حقوق مردم. تامین مسکن مجانی و با استاندارد برای شهروندان یا هزینه بسیار کم. ترائوره در تلاش است تا با کاهش هزینه‌های دولتی، منابع آزادشده را صرف پروژه‌های مسکن رایگان، آب آشامیدنی و امنیت غذایی کند. این اقدامات بدون افزایش مالیات یا کاهش حقوق کارکنان دولتی اجرا شده است.
کاهش حقوق دولتی و افزایش حقوق کارگری
اولین اقدام ترائوره کاهش ۵۰٪ از حقوق وزرا و نمایندگان و اختصاص دادن آن به هزینه‌های رفاه عمومی بود. وی همزمان حقوق کارمندان و کارگران را به همین میزان بالا برد. اخبار غربی از افزایش کمتر حقوق‌ها میگویند اما منابع داخلی میگویند همین میزان بالا رفته است باضافه امکانات دیگر.
تعاونی و حقوق کارگران
ترائوره با شعار ضد بورژوازی و اقلیت ثروتمند، پروژه‌هایی برای مالکیت مشترک کارکنان و تاسیس تعاونی‌های اقتصادی از طریقAPEC (برنامه مشارکت مردمی) راه‌اندازی کرد. این تعاونی‌ها با هدف مشارکت مردم به‌عنوان “سهامدار اصلی” در پروژه‌های توسعه‌ای تأسیس شدند. در سال ۲۰۲۴ شرکتهای تعاونی تحت مالکیت کارگران حدود ۱۷ میلیارد فرانک سودآوری داشت.
افزایش تولید داخلی و پرداخت بدهی های خارجی
تولید ناخالص داخلی به‌رغم وضعیت جنگی و بحران امنیتی، از حدود ۱۸.۸ میلیارد دلار در ۲۰۲۲ به ۲۲.۱ میلیارد دلار در ۲۰۲۵ رشد کرد. ترائوره از منابع دولتی و طلا معادل ۴٫۷ میلیارد دلار از بدهی‌ها را تسویه کرد.
ملی کردن صنایع
در تاریخ ایران ملی شدن نفت در دوره مصدق جزو افتخارات ناسیونالیستهای ایرانی است. البته نفت ملی شد و یک ریالش به مردم و رفاه عمومی نرسید. در بورکینافاسو ناشنالایز کردن صنایع و طلا و نفت برای استفاده عمومی در دستور قرار گرفته و نتایج فوری آن در زمان کم دیده میشود. ترائوره صدور اورانیوم و امتیاز شرکتهای غربی برای استخراج و پالایش طلا را لغو کرد و شرکت مدرن فرآوری محلی برای تولید ایجاد کرده است. راه‌اندازی پالایشگاه طلای ملی با ظرفیت پردازش حدود ۱۵۰ تن طلا در سال؛ ممنوعیت صادرات طلا بدون فرآوری. امتیاز آن قبلاً در انحصار شرکتهای فرانسوی و کانادائی و غربی بود.
ایجاد مراکز تولیدی و ورزشی
افتتاح اولین کارخانه خط تولید کنسانتره گوجه‌فرنگی. ایجاد مرکز ملی حمایت از فرآوری پنبه سنتی – برای کمک به کشاورزان پنبه‌کار. ایجاد کارخانه سیمان با تولید بالا و جوابگوی مصرف داخلی و صادرات به کشورهای دیگر. اتمام فرودگاه بزرگ و مدرن بین‌المللی. افتتاح استادیوم بزرگ فوتبال در روز چهارم اوت هفته جاری با حضور ابراهیم ترائوره و شرکت بازیکنان مشهور کشورهای آفریقا و جمعیت وسیع. افتتاح کارخانه ماشین برقی ساخت بورکینافاسو. رونمائی از صنایع جدید نظامی از جمله بالگرد و ماشینها و وسائل نظامی. ایجاد کارخانه مونتاژ و تولید موبایل در بورکینافاسو. ایجاد کارخانه هواپیماسازی.
راهسازی و شهر سازی
در فاصله یکسال و نیم بیش از ۵۰۰۰ کیلومتر آسفالت کردند. همه شهرها تا مناطق دورافتاده ماشین آلات و راهسازی کار میکند و اتوبان و جاده و آسفالت با امکانات داخلی درست میکنند. مردم شهرها هزار هزار بسیج توده ای شدند تا شهرها را تمیز و کوچه و محلات را سنگفرش و بهداشتی کنند. مرتباً بر محیط سالم، کار تیمی، مسئولیت اجتماعی و ارتقای حرمت، توقع از خود و دیگران تاکید دارند و مردم از پیر و جوان وسیعاً همکاری میکنند. ایجاد مراکز خرید یا شاپینگ مال‌ها با تجهیرات مدرن الکترونیکی.
مبارزه با فساد
مبارزه با فساد در کشوری که رتبه‌اش میان کشورهای فاسد نمره بدی دارد بصورت جدی پیش میرود و چند نهاد مهم برای آن ایجاد شده است. از جمله دو وزیر و چند مسئول دولتی را بدلیل فساد برکنار و زندانی کرده‌اند.
برنامه‌های رفاهی، بهداشتی، مسکن
مسکن و زیرساخت: در نوامبر ۲۰۲۴، ترائوره وزرا را موظف کرد هزینه‌های بخش دولتی کاهش یافته و منابع آزادشده صرف پروژه‌های مسکن رایگان، آب آشامیدنی و امنیت غذایی شود. این تحولات بدون افزایش مالیات یا کاهش حقوق کارکنان اجرا شد. این استراتژی شامل نظارت تکنیکی و محیط‌زیستی بر پروژه‌های مسکن از طریق اصلاح ساختاری وزارت مسکن بود.
بهداشت و درمان رایگان
بهداشت رایگان برای همه مردم. درمان و بهداشت مجانی اعلام شده است و سلامتی در اولویت قرار گرفته است. از اوت ۲۰۲۴ نظام سلامت اعلام کرد که بجز زنان باردار و کودکان زیر ۵ سال که هزینه بهداشتی مجانی است، خدمات پرهزینه دیگر اکنون رایگان است، از جمله هزینه درمان سرطان، دیابت، فشار خون، تالاسمی و بیماری‌های مزمن مانند آلبینیزم. قبلتر در مارس ۲۰۲۴ تعرفه برخی خدمات درمانی کاهش یافت: سیتی اسکن از ۵۰۰۰۰ به ۲۵۰۰۰ فرانک و ام.آر.ای از ۱۰۰۰۰۰ به ۴۰۰۰۰ فرانک و حذف سپرده دیالیز. طی یکسال ۲۰۲۴– ۲۰۲۵، بیش از ۵۵ مرکز بهداشت جدید ساخته شد و تجهیزاتی مثل خودروهای آمبولانس، موتورسیکلت‌های پزشکی، یخچال خورشیدی، تجهیزات آزمایشگاهی فراهم گردید. هدف کاهش اختلاف شهری و روستایی بود. در مورد برنامه‌های خاص بهداشتی یا آموزشی دولت ترائوره با افزایش سرمایه‌گذاری در خدمات عمومی و زیرساخت‌ها اقدامات مهمی از جمله ایجاد مراکز درمانی، بیمارستانهای مدرن، آموزش درمانی، بیمارستانهای سیار، و قانون جدید خدمات درمانی اجرا شده است. دولت ترائوره در تلاش است تا سیستم بهداشت عمومی را تقویت کند. بر اساس گزارشهای موجود، در دسامبر ۲۰۲۴، ۴۲۴ مرکز بهداشتی، معادل بیش از ۲۰٪ از مجموع مراکز، تحت تأثیر قرار گرفته‌اند که دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی را برای حدود ۴ میلیون نفر تامین کرده است. مدارس غیر استاندارد و غیر بهداشتی بسته شدند و تعمیر و ایجاد مدارس جدید در دستور قرار گرفته‌اند. دولت ترائوره در تلاش است تا با ارائه مراقبت‌های بهداشتی رایگان برای تمامی شهروندان، زیرساختهای بهداشتی را تقویت کند.
آموزش رایگان در تمام سطوح
از آوریل ۲۰۲۵ دولت بورکینافاسو رسماً اعلام کرد که تمام شهریه‌ها، ثبت‌نام و هزینه‌های آموزشی از دوره ابتدایی تا دانشگاه حذف شده‌اند. این برنامه شامل آزمون‌ها و خدمات جانبی در مؤسسات دولتی است. ترائوره آموزش را به‌عنوان سنگ‌بنای “انقلاب جدید آفریقا” معرفی کرده است و آن را ابزاری برای رهایی مردم می‌داند. آموزش از ابتدائی تا دانشگاه برای همه رایگان اعلام شده و کیفیت آموزشی همراه با آموزش صنعتی مورد توجه قرار گرفته است. کودکان در اولویت قرار دارند و تامین غذا و بهداشت و آموزش آنها تماما توسط دولت تامین میشود. شعار اینست که هیچ کودکی نباید از آموزش و غذا و سلامت محروم باشد. با وجود تلاش‌های دولت ترائوره، محدودیت‌های امنیتی و بسته شدن مدارس و مراکز بهداشتی غیر استاندارد، اجرای برنامه‌های رفاهی و اجتماعی در کل کشور با موانعی مواجه است. دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی در برخی مناطق به‌ویژه در مناطق تحت محاصره تروریستها، به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته است.
میزان محبوبیت ترائوره
ترائوره به‌عنوان یک “چهره ضد کولونیالیست” و “پان-آفریکانیست” جوان در میان جمعیت جوان بورکینافاسو و آفریقا محبوبیت چشمگیری دارد. طبق یک نظرسنجی منتشره در رسانه‌های غربی تقریباً ۶۶٪ مردم بورکینافاسو از دولت نظامی حمایت میکنند که در مقایسه با ۲۴٪ در ۲۰۱۲ تقریباً سه برابر است اما آمارهای محلی از میزان بیشتری میگویند.
واکنش مردمی در داخل و خارج بورکینافاسو
حمایت‌های گسترده خیابانی از ترائوره بسیار معمول است. زمانی که تلاش ناکامی برای کودتا علیه او صورت گرفت، دهها هزار نفر در شهر واگانداگو به خیابان آمدند تا از کاپیتان ابراهیم ترائوره حمایت کنند. تظاهراتهائی در کشورهای دیگر از جمله در غنا، جامائیکا و لندن نیز در حمایت از او برگزار شد. در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور غنا، ترائوره مورد استقبال شدیدترین تشویق‌های مردم غنا قرار گرفت. در کشورهای مختلف آفریقا ترائوره از هر شخصیت دیگری محبوب‌تر است. مردم در کشورهای آفریقا وی را ”قهرمان آفریقا” نام گذاشته‌اند. با اینکه وی هیچ بروز مذهبی در حرفهایش بجز چند مورد “خدا آفریقا را نگاهدارد” از خود نشان نداده است، مردم منتسب به مسلمان کشورهای منطقه ساحل میگویند: “ترائوره را خدا فرستاده است”!
تبلیغات رسانه‌های غربی علیه ترائوره
رسانه های غربی با گزارشهای جعلی تلاش دارند تحولات آفریقا را مخدوش و بی اهمیت و سانسور کنند. در هیچ رسانه جدی و پرخواننده و پربیننده از اقدامات رفاهی و انسانی و یا عملکرد فرانسه و دول غربی در بورکینافاسو سخنی بمیان نمی‌آورند. مردم و حتی سیاسیون نیز از این تحولات در بورکینافاسو و چند و چون آن کمتر اطلاع دارند. این سانسور مطلق در قیاس با جار و جنجالهای خبری رایج گویا است. همینطور طرحهای مکرر ترور وی و قیچی کردن این روند ظاهراً عین دمکراسی است.
میگویند سرکوب در بورکینافاسو وجود دارد و “دمکراسی و حقوق بشر” زیر سوال رفته است. مثلاً حمله ارتش به تروریستها و بازپسگیری مناطق را “کشتار” نام میگذراند اما در مورد قتل عام مردم عادی توسط تروریستهایی که خود آموزش دادند و تجهیز کردند سکوت میکنند. پاسخ ترائوره به مکرون و این نوع ادله‌ها دقیق و جامع است. وی گفت: “ما این دمکراسی را که فقط فقر و فساد و ناامنی برای ما ایجاد کرده نمیخواهیم. ما دمکراسی عملی داریم و آن عبارت است از مقابله با کولونیالیسم، دمکراسی عملی یعنی آموزش، یعنی مسکن، یعنی امنیت و حرمت، یعنی تصمیم خود ما برای زندگی مان. یعنی آنچه که شما از ما گرفته‌اید”!
دو مورد دیگر هست که رسانه‌ها روی آن مانور میدهند: یکی ممنوعیت هموسکشوالها و خطر جانی برای آنهاست. “خطر جانی” با قریب ده گروه تروریستی که بازار برده داری راه انداختند و دختران را از مدرسه میربایند و به آنها تجاوز میکنند و بمب برسر مردم میریزند البته به شوخی میماند. اما واقعیت اینست که قبل از ترائوره نیز در دولت مورد حمایت فرانسه هموسکشوالها نیز فاقد حقوق قانونی بودند و مثلا نمیتوانستند علناً تمایل و گرایش جنسی‌شان را بروز دهند. امروز هم متاسفانه همینطور است. مضافاً طرحی در ژوئیه سال گذشته در مورد جرم انگاری +LGBTQ تهیه شده که هنوز نه در مراجع دولتی طرح شده و نه تصویب شده است. قطعاً تصویب چنین طرحی با هر ادله‌ای از جمله “فرهنگ مردم” ارتجاعی و ضد بشری است و هیچ توجیهی ندارد اما تبلیغات دروغ رسمی رسانه‌ها نیز وقیحانه است. نکته دیگر اینست که میگویند میخواهند در نظام آموزشی “تئوری تکامل داروین را ممنوع کنند”، تاکنون هیچ بحث و نوشته رسمی در این مورد وجود ندارد. ممکن است فشار بقایای فرهنگ عشیره‌ای و سنتی و ضد علمی جائی مانند آخوندها چنین بحثی را طرح کند یا دولت ترائوره و وزارت آموزش دست به چنین اقدام ارتجاعی بزند. اما نکته اینست که دو مورد فوق اصولاً در دستور روز نبوده و هر وقت مطرح شد باید علیه آن صریح حرف زد. یکمورد دیگر مسئله “کار اجباری” است که میگویند با حقوق و آزادی فردی در تناقض است. آنچه “کار اجباری” نام گذاشته‌اند، به بسیج مردمی برای تمیز کردن شهرها و محلات و یا برچیدن بساط دستفروشی در خیابانها و میدانها است. اولی داوطلبانه و توده‌ای و حاصل امید جدید مردم برای زندگی بهتر و مشارکت جمعی است. تاکنون هیچ منبع داخلی و مستقل از کار اجباری سخنی نگفته است. دومی داستانش اینست که ابراهیم ترائوره گفته است که دستفروشی در خیابانها با حرمت افراد در تناقض است و چهره شهرها باید مرتب و امروزی باشد. بجای آن دولت مراکز خریدی را با امکانات بهداشتی و پارکینک تهیه کرده است که فروشندگان در آنجا مثل یک بازار کار کنند. تاکنون مطلقاً هیچ گزارشی مبنی بر حمله وحشیانه ماموران شهرداری مانند ایران منتشر نشده که فروشنده و دستفروش را بزنند و وسائلش را دور بریزند. هیچ دستفروشی هم چنین ادعائی نکرده است. به هر حال انتظار اینکه در کشور کودتاها و فقر زده و تروریست زده مشکلاتی نباشد دور از عقل سلیم است، همینطور اِعمال خشونت توسط نیرو یا نیروهائی در کشورهائی که نظامیان حکومت میکنند. نکته اینست که “هنر” تبلیغات رسانه‌های غربی اینست که شیطان سازی کنند و با سانسور و تولید دروغ افکار را شکل دهند. شأن نزول این تبلیغات مغرضانه و این “قصاص قبل از جنایت” اینست که طلا میخواهند، اورانیوم و الماس میخواهند، کبالت و لیتیوم و نفت و غیره میخواهند و فعلا دست‌شان بریده شده است.
تاکید چند نکته اساسی
برای کارگران و مردمی که نان و مسکن و سرپناه و آموزش و درمان و حرمت میخواهند، تامین بارقه‌هائی از این حقوق پایه‌ای با انفجار امید و همبستگی و تلاش جمعی مواجه میشود. برای بورژواها اینها “ایده های قدیمی” و “کمونیستی” و “ممنوعه” است و اصل اینست که بازار و توان اقتصادی حق من و شما را تعریف و تعین کند. اما از منظر تئوری و خط مشی انقلاب و اصلاحات و تلاش برای بهبود دائمی وضع مردم کارگر و شهروندان، همینطور درک مسائل واقعی جامعه و ضرورت سیاستهای رفاهی و عدالتخواهانه و ضد تبعیض که رابطه تنگاتنگی با زندگی واقعی طبقه کارگر و اکثریت عظیم شهروندان دارد، اقدامات ابراهیم ترائوره قابل توجه هر انسان پا رو زمین و هر کمونیست جدی باید باشد. فی‌الحال اتحادیه‌های کارگری و احزاب سیاسی در این کشور و دهها میلیون مردم در بورکینافاسو و آفریقا و دیگر امروز بتدریج در کشورهای دیگر از پدیده ابراهیم ترائوره و سیاستهایش قویاً حمایت میکنند و وی را بعنوان یک رهبر واقعی و مردمی میشناسند.
نکته دیگر اینست که بورژوازی با تبلیغاتش میگوید “نمیشود” همه از حقوق برابر برخوردار باشند. یعنی چی مسکن مجانی باشد، آموزش مجانی باشد و شهریه ندهیم! یعنی چه بهداشت و درمان رایگان برای همه؟ یعنی چه برابری و رفع تبعیض؟ اینها با منطق بازار نمیخواند، اتوپی است و “نمیشود”! اما حتی در چهارچوب سرمایه‌داری و دیدگاه و اقدامات یک افسر ضد کولونیالیست و پان-آفریکن رادیکال میشود تا چه رسد به یک حکومت کارگری و سوسیالیستی که میتواند انفجاری از خوشبختی و رفاه و آزادی و پیشرفت ببار بیاورد. کاپیتان ابراهیم ترائوره از دید و منطق یک کارگر و انسان زمینی که ناچار است برای بهبود و تغییر تلاش کند و هر روز در جنگ نان است، مورد حمایت است همینطور که اتحادیه های کارگری کشور قاطعانه از اقدامات رفاهی وی حمایت کردند. چقدر باید اعتصاب و مبارزه میشد تا فرزندانمان بتوانند درس بخوانند و ایمن باشند و سرپناه داشته باشند و زندگی کنند؟ اینکه راستها نمیخواهند بفهمند ضرورتاً از سر نفهمیدن نیست، از سر اینست که جِرم انفجاری این ایده‌ها را خوب میشناسند و ناچارند علیه آن تبلیغات سؤ کنند و دروغ بگویند و دست به ترور فکری و فرهنگی و فیزیکی بزنند. ابراهیم ترائوره نه انقلاب کرده است، نه کمونیست است، اما انسانی شریف و سالم با درجه‌ای چپگرائی است که قبل از مذهب و جنسیت و تعلق ملی و قومی افراد به حقوق مسلم آنها بمثابه انسان فکر میکند و برای این هدف شجاعانه جانش را در دست گرفته است.
در ایران اسلام زده که قطار فساد و اختلاس و استثمار ترمز بریده و با سرعت سهمگین جامعه را به اضمحلال کشیده است، خیل هم خوب “میشود” بسیار بیشتر و بسرعت با فرمان و اقدام انقلابی اینکارها را عملی کرد و کارگران و کمونیستها برخلاف راستهای مرتجع “میتوانند” اگر اهرم دولت را در دست بگیرند انفجاری از آزادی و حرمت و رفاه ببار بیاورند. بله، نه فقط اصلاحات رادیکال بلکه سوسیالیسم ممکن و ضروری و مبرم است و تنها راه نجات بشریت از بربریتی است که دمکراسی و سرمایه به میلیاردها مردم تحمیل کرده است. باید بسیار خوشحال بود که کودکان آفریقا را دیگر در سؤتغذیه و در حال مرگ نبینیم و با لباسهای زیبا و امنیت و شادی و مراقبت در مدرسه و خانه و خیابان بخندند و دنیا را رنگی کنند. زنان و مردان آفریقا بسان بردگان عصر حجر دیده نشوند و دمکراتهای جنایتکار با دستجات تروریستی‌شان بیش از این زندگی را به مردم کره خاکی زهرمار نکنند. داعش و القاعده و دمکراسی غربی و رسانه‌ها جملگی در مقابل بورکینافاسو و دولت کاپیتان ابراهیم ترائوره ایستاده‌اند. صف بندی بسادگی اینست، باید حقایق ساده را درک کرد!
۶ اوت ۲۰۲۵
#بورکینافاسو
#ابرهیم_ترائوره