خرسندی خامنه ای و رئیسی و دیگر سران جلاد جمهوری اسلامی از تعطیلی دانشگاهها و پشت سرگذاشتن “بی دردسر” امسال ١٦ آذر، روز دانشجو، بیهوده است. جنبش اعتراضی رادیکال علیه استبداد و اختناق و فقر و تبعیض و جمهوری اسلامی که دانشجویان چپ و کمونیست و دانشگاهها از پرچمداران آن بوده اند، امروز به وسعت جامعه، در پیکره جنبش سرنگونی کوبنده، متکی به اراده کارگر و مردم تشنه آزادی و برابری و رفاه ریشه دوانده است. گسترش جنبش اعتصابات کارگری، و اعتراضات توده ای در سراسر امسال خواب از چشم سردمداران نظام اسلامی ربوده است. اعتراضات گسترده هفته گذشته، کشاورزان و مردم نیازمند آب در استانهای اصفهان و چهار محال تنها یک مورد از مبارزات حق طلبانه مردم جان به لب رسیده است. مبارزات آزادیخواهانه ٦٨ ساله نسل جوان در دانشگاهها سهم مهمی در شکل دادن به فضای مبارزاتی و تداوم اعتراضات امید بخش علیه جمهوری اسلامی و سرمایه داری داشته است.
شانزدهم آذر، روز دانشجو، مناسبتی شناخته شده در جنبش اعتراضی نسل جوان جامعه ایران علیه رژیمهای سلطنتی و جمهوری اسلامی است. ٦٨ سال از این مناسبت اعتراضی و جانباختن سه دانشجوی مبارز دانشگاه تهران در جریان اعتراضات دانشجویی آن دوره میگذرد. در بیشتر سالهای این دوره طولانی چه در دوره سلطنت و چه در طول حاکمیت جمهوری اسلامی در این مناسبت، ما شاهد تحرک اعتراضی دانشجویان و نسل جوان علیه وضع موجود و علیه استبداد و اختناق و برای تحقق مطالبات برحق و آزادیخواهانه بوده ایم.
مناسبت ۱۶ آذر با افق سیاسی ضد سلطنتی، ضد استبدادی در آذر ۱۳۳۲ و در جریان سفر نیکسون معاون وقت رئیس جمهور آمریکا پایه گذاشته شد. مدتها است که این مناسبت در چهارچوب افق سیاسی محدود و صرفا ضد رژیمی باقی نمانده است. دانشگاه و تحرک دانشجویی هم پابپای انکشاف طبقاتی و سیاسی بیشتر در جامعه، پابپای رشد و عرض اندام گرایشها و جنبش های اجتماعی متفاوت در جامعه دستخوش تحول شده است. سالها است دانشگاه و صفوف مبارزات دانشجویی شاهد تحرک مبارزاتی متفاوت و حتی متضاد در مقابل هم است. این پدیده در طول حاکمیت سیاه جمهوری اسلامی شفافیت بیشتری پیدا کرده است. گرایشات مختلف، شاخه های مختلف جریانات اسلامی و طرفدار جمهوری اسلامی و وضع موجود، ناسیونالیستهای رنگارنگ، لیبرالها، چپ ها و کمونیستها و سوسیالیستها تعیّن روشن و ابراز وجود متفاوت در محیط دانشگاه و در میان دانشجویان داشته اند. اوج این پلاریزاسیون مبارزاتی را در محیط دانشگاهها در اواسط دهه هشتاد شمسی با عروج دانشجویان آزادیخواه و برابری طلب (داب) شاهد بودیم. عروج چپ و کمونیستها در این سالها در دانشگاههای ایران و در آکسیونهای مبارزاتی این سالها کیفیت دیگری به مبارزات دانشجویی بخشید. این بار دانشجویان مبارز و کمونیست چه در محتوا و طرح مطالبات و چه در روش مبارزاتی ابتکارات نوین و سنتهای رادیکالی را جاری کردند و به تجربه مبارزاتی دانشگاه و نسل جوان افزودند. آنها نشان دادند، دانشگاه سنگر دفاع از آزادی و برابری، سنگر دفاع از آزادی عقیده و بیان، سنگر دفاع از حقوق کارگران، سنگر دفاع از آزادی زن و سنگر مبارزه محکم علیه استبداد و سرکوب و ارعاب در جامعه است. نشان دادند، برای دانشجویان آزادیخواه و کمونیست ۱۶ آذر محملی برای متحد کردن توده وسیع دانشجویان حول رادیکالترین و آزادیخواهانه ترین خواسته ها، حول خواست آزادی و برابری است.
دانشجویان مبارز در کنار مبارزه برای خواسته های صنفی و بهبود شرایط تحصیلی، همزمان با مبارزه علیه استبداد و اختناق، نقد سوسیالیستی به بنیادهای سرمایه و تلاش پیگیر برای نهادینه کردن آرمان سوسیالیستی را سرلوحه کارخود قرار داده اند. در نتیجه مناسبت ۱۶ آذر به عنوان روز اعتراض دانشجویی هر چه بود و هر پیشینه ای داشت، با ابتکار دانشجویان چپ و کمونیست از اواسط دهه هشتاد شمسی فصل جدید و تماما متمایزی را در فضای اعتراض سیاسی جامعه ایران گشود. این تمایز و تفاوت ایجاد شده قویا چرخشی به نفع جبهه کارگر و انسان محروم و تحت ستم علیه سرمایه، به نفع جنبش علیه استثمار و کار مزدی و به نفع انسانیت و عروج جنبش آزادی و برابری بود. این واقعیت در سالهای اخیردر اتحاد کارگر و دانشجو و معلمان و همبستگی با دیگر جنبشها و اعتراضات رادیکال معنای عملی و پراتیکی جدی پیدا کرده است. اعلام شایسته “فرزند کارگرانیم، در کنارشان میمانیم” به جهت گیری مهم مبارزاتی نسل جوان در دانشگاهها و در مراکز تحصیلی تبدیل شده است.
دسامبر ٢٠٢١