ساعات اولیە بامداد روز چهارشنبە ١٤ ژوئن ٢٠٢٣ قایق ماهیگیری حامل بالغ بر ٧٥٠ نفر کە عمدتا اهل لیبی و سوریە بودەاند، در آبهای یونان غرق شدەاند. بنا بە اخبار منتشر شدە حدود ١٠٠ کودک در میان مسافران این قایق بودە است. با گذشت ٢ روز از غرق شدن قایق آمار دقیقی از تلفات منتشر نشدە است. رسانەها از جملە بی بی سی فارسی از مرگ ٧٨ نفر خبر میدهد و کمی بیشتر از ١٠٠ نفر نجات یافتەاند. حال عمق فاجعە را دریابید کە از یک قایق فرسودە حامل ٧٥٠ نفر بیشتر از ٦٠٠ نفر جانشان را از دست دادەاند. رسانەهای جهان در بیان ابعاد فاجعە و قربانیان ان لال شدەاند زیرا عاملین این فجایع انسانی نان شان را تامین می کنند.
قایق ماهیگیری حامل این پناهجویان فرسودە و صدها نفر بالغ بر ظرفیت خود را حمل کردە است، چیزی کە امریست عادی برای قاچاقچیان انسان کە پول حرف اول و آخر را برای آنان رقم می زند. دولت یونان ادعای بازداشت دەها نفر قاچاقچی انسان را کردە است.
طبق خبرمنتشرشده ، گارد ساحلی یونان از ساعت ٨ صبح بە وقت گرینویچ روز سە شنبە ١٣ ژوئن از حضور قایق حامل صدها پناهجو مطلع بودە و تصاویر هوایی از آن قایق را منتشر نمودە است . یک کشتی حامل آب و مواد غذایی بە آنان میرساند، اما گارد ساحلی یونان کە طبق قوانین بین المللی موظف است آنان را نجات دهند، ساعتها در اوج بی خیالی تحت عنوان اینکە خود پناهجویان درخواست کمک نکردەاند بە امان خدا رها کردە تا فاجعە در ساعت اولیە روز چهارشنبە صورت می گیرد و قایق غرق می شود.
سوال سادە این است کە گارد ساحلی یونان میتوانست و می بایست بموقع و سریع برای نجات آنان و تخلیە قایق اقدام بکند و چرا سهل انگاری کردەاند؟ گارد ساحلی گفتە است کە از ما کمک نخواستەاند. اما پر واضح است کە گارد ساحلی یونان علیرغم واقف بودن بە احتمال غرق شدن قایق با جمعیت خارج از ظرفیت و تجارب فراوانی کە در این زمینە دارند، عامدانە از اقدام فوری اجتناب کردەاند. سالهاست کە رفتارهای زشت و غیر انسانی و پناهجو ستیزی گارد ساحلی یونان زبانزد خاص و عام است و پناهجویان زیادی شاهدان عینی این ادعا هستند و قربانی زیادی از پناهجویان گرفتە است.
دولتهای اروپایی و در راس آنها آمریکا از عاملین اصلی جنگ، فقر، ویرانی و تباهی موجود در کشورهای پناهندە خیز از جملە لیبی، سوریە، افغانستان و غیرە هستند کە بیشترین تعداد جمعیت مهاجرین را در برگرفتەاند.
دولتهای اروپایی آمادەاند هزینە دیوار مرتفع بتونی ٤٩٩ کیلومتری مابین مرز ایران و ترکیە را تامین کنند، مرزی کە جمعا ٥٣٤ کیلومتر است، و در عین حال میلیونها یورو بە حساب دولت ترکیە برای کنترل پناهجویان و بازی با سرنوشت و آیندە آنان واریز می کند و دیوارهای مرتفع با سیم خاردار در مرزهای ترکیە و کشورهای اروپای شرقی ایجاد کنند تا دریاها اینچنین بە قتلگاە انسانها بدل شدەاند. ایجاد اردوگاەهای پناهندگی با شرایط غیر استاندارد در یونان با هزینە اتحادیە اروپا و بسیاری دیگر از برخوردهای نژادپرستانە و وضع قوانین سختگیرانە از اعمال دولتهای مدعی امضا کنندە کنوانسیون ژنو می باشد.
در سایە نظم وارونە سرمایەداری دریاها نیز بوی خون گرفتەاند، تاکنون بالغ بر ٢٠ هزار انسان فراری از جنگ و فقر و استبداد در تلاش و جستجو برای ساختن زندگی بهتر جانشان را از دست دادەاند. در لجنزار سرمایەداری توقع امنیت و زندگی شاد و داشتن آرامش و صلح و نبود جنگ و کشتار، اتوپیست. یکصد کودک بدون اینکە دخالتی در تصمیم والدین شان داشتە باشند در همین حادثە ناگوار زندگی شان بە فنا رفتە است و شانس تجربە این یک بار حق حیات را بە قعر دریا بردند.
برای یافتن مسببین این فاجعە انسانی و سایر فجایع انسانی دیگر کە روزانە در گوشە کنار این کرە خاکی رخ می دهد لازم نیست جای دور برویم، رژیمهای سرمایەداری بعنوان نظام مبتنی بر سود عامل اصلی آن هستند. هنگامیکە دولتهای فرانسە، ایتالیا و بریتانیا برای ویران کردن زیرساختهای کشور لیبی از هم سبقت می گرفتند و جنگ نیابتی در سوریە را ایران و روسیە و دولتهای غربی ادامە دادند و اکنون در اکراین و تعمیق بحران و بە فقر کشاندن میلیاردها انسان در اقصی نقاط جهان حتی در کشورهای متروپل. بە مدعیان “جامعە جهانی” کە خود از مسببین این فجایع هستند نباید چشم دوخت بە همین دلیل راهی جز بە زیر کشیدن سلطە سرمایە برای طبقە کارگر و مردم آزادیخواە و برابری طلب باقی نماندە است.
سعید آرمان
١٦ ژوئن ٢٠٢٣