تحولات خاورمیانه بعد از سقوط دولت دیکتاتوری اسد، سرنوشت جمهوری اسلامی
سعید یگانه
بعد از حمله تروریستی حماس در ۷اکتبر به اسرائیل و حمله متقابل دولت نژاد پرست و اشغالگر اسرائیل به غزه و آغاز نسل کشی مردم فلسطین با حمایت همه جانبه دولت امپریالیستی امریکا و دول غربی، خاورمیانه وارد دوره جدیدی از حیات خود شد و تغیرات سریع و چشمگیری تا کنون به خود دیده است. تضعیف و شکست محور مقاومت از حماس و حزب اله و در ادامه سقوط دولت دیکتاتوری اسد با نقشه دولتهای ترکیه و امریکا و پشت صحنه دولت اسرائیل،عقب نشینی دولتهای روسیه و جمهوری اسلامی به عنوان حامیان اصلی دولت اسد منجر به انتقال حکومت به جریان اسلامی هیئت تحریرالشام شد.
خرسندی از سقوط دولت دیکتاتوری اسد با نقشه دولتهای ذینفع در این تحول و نگرانی از قدرتگیری گیری جریانات سیاه اسلامی در گوشه ای دیگر از خاورمیانه وبه دست گرفتن سر نوشت آینده مردم سو ریه بعد از بیشتر از یک دهه جنگ ،با نیم میلیون کشته و میلیونها آواره، دو احساس متضاد است که بر افکار عمومی مردم آزادیخواه جهان سنگینی می کند مردم سوریه که سالها از جنگ و آوارگی خسته شده اند، میان شادی از سقوط دیکتاتوری خاندان اسد ونگران از آینده خود در ابهام به سر می برند. چه آینده ای در انتظار مردم سوریه خواهد بود.آیا کشور سوریه در نتیجه اختلافات میان این گروهها و دخالت دولتهای منطقه به سناریو سیاه شبیه لیبی و عراق تبدیل خواهد شد و یا سیر دیگری طی خواهد کرد.
تحریرالشام که تا قبل از سقوط دولت اسد در لیست جریانات تروریستی قرار داشت، ناگهان آب پاک بر سرش ریخته شد و هیئتهای دیپلماتیک یکی پس دیگری عازم سوریه شدند. ترکیه که یکی از بازیگران اصلی این تحول غیرانقلابی است ، بلافاصله هیئتی امنیتی به سوریه فرستاد و سفارت خود را بازگشایی کرد.قطر که دنبال بازار اقتصادی است، به دنبال و با موافقت دولت ترکیه سفارت خود را همچنین بازگشایی کرد.هیئت های دیپلماتیک اتحادیه اروپا برای اینکه از قافله عقب نیفتند، هیئت های خود را به سوریه می فرستند.همه منتظرند که تحریرالشام دولتش چگونه رفتار خواهد کرد و آیا از نظر اینان حقوق سایر اقلیت‌ها به رسمیت خواهند شناخت تا با آن روابط بر قرار کنند.الجوانی رهبر تحریرالشام فعلا برای حسن نیت و جذب دولتهای خارجی در مصاحبه با بی بی سی گفته که ما طالبان نیستیم واز موضع قربانی، تقاضای کمک خواسته وگفته که ما از جنگ خسته شده ایم. تحریرالشام به لحاظ افکارو ئیدولوژی کپی طالبان است ودر این نباید شک کرد. امروزهزاران جوان در دمشق در دفاع از سکولاریسم برای آزادی های فردی و سیاسی با شعار”ما دیموکراسی خواستیم، نه دینوکراسی” به میدان آمده اند. فردا در محل تجمع امروزجوانان، زنان در اعتراض به سخنان نماینده دولت موقت که گفته” کارهای مشخصی مال زنان نیست” به این سخنان اعتراض خواهند کرد.
اسرائیل که به دنبال ترکیه بیشترین نفع از این تحولات عایدش شده با سقوط یکی از پایگاههای اصلی “محور مقاومت “ در سو ریه از خلع قدرت استفاده کرده، ضمن اینکه بخشی از خاک سو ریه را به اشغال خود درآورده و به کسی جوابگو نیست، پیروزمندانه تمام زیرساخت‌های نظامی و آنچه تهدیدی برای اسرائیل در آینده خواهد بود مورد حمله قرار داده است.دولت امریکا خشنود از شکست جمهوری اسلامی و عقب نشینی روسیه از مواضع تاکنونیش در سو ریه،خودرایکی برندگان این تحول می داند. روسیه که درگیر جنگ طولانی با اکراین است ،حضورش را در سوریه به لقایش بخشید و به امید امتیازاتی در جنگ اکراین و یا توافقاتی که با پوتین صورت گرفته، خاک سو ریه را به نفع رقیبش امریکا ترک کرد.
موقعیت جمهوری اسلامی در نتیجه تحولات تا کنونی
با وجود ناروشنی از آینده خاورمیانه در بطن اوضاع جاری ،اما تا کنون بازنده اصلی این تحولات جمهوری اسلامی و محور مقاومت است.با سقوط حکومت اسد عمق استراتژیک جمهوری اسلامی در منطقه با شکست روبرو شد. رژیم اسلامی که در سال‌های گذشته میلیاردها دلار از جیب مردم هرینه نیروهای مقاومت در فلسطین،لبنان ،عراق و یمن به عنوان نیروهای بازدارنده کرد،با شکستهایی که متحمل شده، ورق هم اکنون به ضرر آن برگشته است.جمهوری اسلامی که در سال‌های گذشته در نتیجه قیامهای مردمی، ضربات سنگینی متحمل شده،اکنون با خسارت و شکستهایی که در برونمرزها به آن وارد شده، سرنوشت جمهوری اسلامی را وارد فاز جدیدی کرده است.این شکستها جمهوری اسلامی را از نظر افکار عمومی و‌مردم ایران بیش از پیش زبون ومنزوی کرده است.
برای نسل ما که تجربه انقلاب ۵۷را پشت سر داریم و حکومتی اسلامی توسط غرب به مردم تحمیل شد، اکنون سقوط بشار اسد با حمایت دولتهای مرتجع منطقه و دخالت بورژوازی جهانی و به قدرت رسیدن جریان‌های اسلامی در سوریه، تجربه دیگری از تحولی عمیقا تلخ وناسازگاربا خواست وتمایل عمومی مردم در منطقه و بریدن دست مردم از دخالت در سرنوشت خود، برای مردم ایران که جمهوری اسلامی را نمی خواهند و خواهان سرنگونی آن هستند.مردم در ایران سالهاست که با جمهوری اسلامی سر جنگ دارند.جنبشهای اجتماعی هر کدام با خواست و‌مطالبه خود در صحنه سیاسی ایران حضور دارند.آنچه که مردم نباید به آن امید ببندند، دخالت دولتهای خارجی در تحولات ایران وتعیین سرنوشت مردم با اتکا به نیروهای راست اعم از سلطنت طلب و غیره است.این را مردم ایران با حضورفعال در صحنه سیاسی جامعه هوشیارانه باید تضمین کنند و اجازه ندهند که با سرنگونی جمهوری اسلامی، سرنوشتشان به دست دول بورژوازی جهانی و منطقه ای تعیین شود.
سرنوشت مردم و نیروهای سوریه دمکراتیک
نیروهای دمکرات سوریه”قسد” که با تضعیف دولت اسد بعد از اعتراضات مردم در در سال ۲۰۱۱ در سوریه بخش عمده شمال شرق سوریه را در اختیار گرفتند و با شکست داعش در سوریه پایگاه خود را مستحکم کردند، اکنون با سقوط اسد و‌خلا قدرت ، کردستان سوریه به میدان تاخت و تاز و زورآزمایی دولت فاشیست ترکیه با نیروهای دمکراتیک سوریه تبدیل شده است.دولت ترکیه در سال‌های گذشته به بهانه مبارزه با تروریسم، خودبه یکی سازماندهان و پرورش دهندگان تروریسم در منطقه و مسلح کردن ارتش آزاد ترکیه علیه مردم کردستان تبدیل شده و تاکنون صدها جنایت از کشتار‌و آوارگی مردم در کردستان، بمباران مداوم محل سکونت مردم و نابود کردن زیر ساختهای اقتصادی و‌زیستی مردم کردستان در مناطق تحت حاکمیت احزاب سوریه دمکراتیک، سابقه سیاهی در تحولات سوریه از خود به جای گذاشته است.اکنون با سقوط اسد و دست بالا پیدا کردن جریانات اسلامی ، با حمایت ازارتش آزاد ترکیه، فرصت را غنیمت شمرده و تعرض جدیدی را علیه مردم و احزاب کرد سوریه آغاز کرده است.
دولت امریکا در جنگ کنونی که خود را به دروغ حامی احزاب کرد سو ریه قلمداد می کند ،دنبال منافع خود وبه نفع دولت اردوغان و به ضرر مردم کردستان عمل می کند و با میانجیگری میان دولت اردوغان و نیروهای کرد سوریه ،مناطقی از شمال شرق سو ریه همچون منبج و تل رفعت که تا کنون در اختیار نیروهای سوریه دمکراتیک بوده، توسط دولت ترکیه اشغال شده است.کوبانی که تاریخی از قهرمانی و مبارزه جویی علیه داعش را برای خود ثبت کرده ،دولت ترکیه چشم طمع به آن دوخته و قصد اشغال آن را دارد.حمایت از مردم کردستان سوریه در مقابل حملات دولت فاشیست ترکیه و سرکوب حقوق و آزادی های مردم که هزینه زیادی برای آن داده اند، بیش از هرزمانی ضروری است.سرنوشت مردم درکردستان سوریه و اینده نیروهای دمکراتیک سوریه ، میان عملکرد دولت فاشیست ترکیه وحکومت نوپای اسلامی در دمشق در هاله ای ازابهام قرار دارد. حمایت ازمردم کردستان سوریه ونیروهای دمکرات سوریه در مقابل تعرض دولت فاشیست ترکیه به مناطق آزاد کردستانف وظیفه مردم آزادیخواه جهان واحزاب وسازمانهای آزادیخواه و مترقی جهان است.
تردیدی نیست که بدون حضورفعال مردم در صحنه سیاسی جامعه سوریه در دفاع از آزادی وبرابری، هیچ تضمین و چشم اندازی برای آزادی وخوشبختی مردم تحت حاکمیت جریانات اسلامی وجود ندارد. تجربه تحولات نزدیک به یک دهه و نیم وتغیردر ساختارحکومتهای خاورمیانه در تحولات مشهور به بهار عربی از جمله در سوریه این واقعیت تلخ را نشان می دهد. دولتی غیرمذهبی، غیر قومی و سکولارکه همه آزادیهای سیاسی واجتماعی وبرابری حقوق زن ومرد را برسمیت بشناسد حداقل خواست وتمایل عمومی مردم سوریه است باید برای تحقق آن تلاش کنند. نباید اجازه داد ایران چنین سرنوشتی پیدا کند.
19 دسامبر2024
