٤۱سال پس از ۳۰ تیرماه ۱۳۵۸ ، روز کوچ تاریخی شهر مریوان و یکی از برجسته ترین ابتکارات کمونیستها در مقابله توده ای علیه رژیم اسلامی ، نگاهی به بکار گیری تجارب و دستاوردهای آن در تحولات پیش رو جامعه کردستان از زبان صالح سرداری ۰
اکتبر : شما جزوه مفصلی در مورد این حرکت بزرگ تاریخی دارید . اما ۴۱ سال پس از این حرکت توده ای که کمونیستها در رأس آن بودند ، امروز ودر دل تحولات پیش رو در جامعه ، کمونیستها چه اندازه آمادگی رهبری کردن چنین حرکات توده ای را در کردستان دارند ؟ عوامل مثبت ومنفی امروز وآن زمان چیست ؟ صف عدالتخواهی و آزادیخواهی در کردستان برای بدست آوردن اعتماد توده های وسیع مردم در مسیر سرنگونی جمهوری اسلامی چه کارهایی باید بکند ؟
صالح سرداری :من در جزوه مورد إشاره شما مفصل در اين مورد نوشته ام . همانطوريكه شما اشاره كرديد اين حركت و كوچ كردن يك شهر واقعا يك حركت تاريخي و كم نظير بوده كه تحت رهبري كمونيست ها انجام گرفت.اين حركت انقلابي نشانه اعتبار و نفوذ كمونيستهاي يك جامعه است كه آنقدر مورد اعتماد مردم هستند كه می توانند به چنین کاری دست بزنند .
اين نفوذ و اعتبار يك روزه بدست نيامده است ، حاصل فعاليت و تلاش صميمانه و انقلابي نسلي از كمونيست هاي ان دوران بود كه با حمايت و پشتيباني از مبارزات مردم كارگر و زحمتكش در سطح شهر و روستاهای مريوان انجام گرفته بود. اكثر كمونيست های ان دوره اگاهانه برای خدمت به مردم به شغل معلمي روي اورده بودند و به اموزش بچه ها و بهداشت عمومی ومشكلات عموی مردم صميمانه توجه ميكردند . در مسائل و مشكلات محل زندگی مردم دخالتی صميمانه داشتند .در اينكه فضائی صميمانه ميان مردم بوجود ايد و در مقابل زور و ستمی كه بر انها ميشد بمبارزه و اعتراض بر خيزند . در تمام اعتراضات و مبارزه ای كه اتفاق می افتاد در كنارشان بودند نمونه های فراواني را ميتوان مورد إشاره قرار داد.
كمونيست های ان دوره تلاش ميكردند در مبارزه و اعتراض ان دوره مردم كارگر و زحمتكش در سرنوشت خود دخالت داشته باشند . در مقابل تفكرات رایج كه گويا ديگران برايشان تعيين تكليف كنند، خودشان نقشی در زندگی و اينده خود ندارند همه چيز از قبل تعيين شده و خودشان كاري نميتوانند انجام بدهند ايستادند. نمونه اي را برايتان باز گو كنم در جريان كوچ مریوان وقتی چندين مورد مذاكرات شورای شهر و مقامات رزيم انجام گرفت هر روز رفيق فواد نتيجه بحث و مذاكره با مقامات رژيم را در محوطه مركزی كوچ به مردم گزارش ميداد و ساكنين كوچ نظر و رأي خود را اعلام می کردند . حتی در اخرين روز كوچ كه رژيم بدرجاتی عقب نشينی كرده بود و دست از وارد شدن ارتش به شهر برداشت ، مردم با دخالت فعال در تصميم گيری پايان دادن به كوچ دخالت داشتند . در عين حال به كمونيست ها اعتماد كامل داشتند كه منفعت انها را نمايندگی ميكنند.
در ادامه سئوال شما بنظرم كمونيست ها باید در اوضاع سياسی پر تحول امروز با بكار گرفتن تجارب آن دوران كمونيست ها در كوچ مريوان خود را برای دخالت در اينده ايران بنفع اكثريت مردم اماده كنند . دفاع بی كم و كاست از منافع انها بايد سرلوحه فعاليت و تلاش ما و نسل های بعد از ما قرار گيرد. در دنياي امروز كه انواع و أقسام جريانات و احزاب برای تحميل خود به مردم و بدون دخالت مردم و از بالای سر انها برنامه ريزی می كنند ، باید با دقت اوضاع را تعقيب و در فكر سازماندهی و متحد كردن و متشكل كردن كارگران و زحمتكشان براي رويارويی با اوضاع خطير كنونی باشند.
نيروهاي راست و ناسيوناليست براي اينده جامعه ايران و كردستان و تحميل خود به مردم نقشه و طرح هاي مختلفی دارند . از هم اكنون عليه كمونيست ها شمشير می كشند و دارند سپاه ملی و پليس و ،،،، براي سركوب مردم كردستان
سازمان ميدهند. كمونيست ها و جبهه أزاديخواهی بايد براي جوابگويي و مقابله با طرح و نقشه نيروهاي راست و ارتجاعي اماده باشند . و اجازه ندهند مبارزات و اعتراضات كارگران و زحمتكشان را به بيراهه ببرند و بدور از دخالت مردم بانيروهاي ارتجاعی ديگر بر سر اينده و سرنوشت جامعه بند وبست و سازش كنند .
اکتبر : در شرایط آنزمان کوچ هم قطعأ طبقات و احزاب مختلف اهداف و سیاستهای مختلفی را تعقیب کرده اند ۰ برخورد جریانات دیگر از جمله حزب دمکرات کردستان ایران به کوچ چگونه بود ؟
صالح سرداری:در جواب اين سوْال بايد بگويم كمونيست ها كه بعدا در كومله متشكل شدند نقش اساسي داشتند . غير از كومله به رهبری كاك فواد، سازمان های ديگری مانند حزب دمكرات كردستان ، چريك های فدايی خلق و پيكار وجود داشتند .
اما حزب دمكرات كردستان در مريوان و اطراف نقش و دخالتی جدي نداشتند . مسئولين ان دوره حزب دمكرات تعدادی از فئودال ها بودند كه مردم دل خوشی از انها نداشتند. غير از اين مابين مسئولين اين حزب كه بومی بودند با تعدادی ديگر كه از مناطق ديگر به مريوان فرستاده بودند اختلاف و درگيري وجود داشت . اين مسائل باعث شده بود كه حزب دمكرات كردستان ايران نفوذ و اعتباری نداشته باشد . خلاصه در جريان كوچ شهر و مبارزات ان دوره دخالتي نداشتند.
انچه مبارزات و اعتراضات راديكال آن دوره مريوان و بخش بزرگی از كردستان در مقابل زورگويي رژيم تازه بقدرت رسيده جمهوري اسلامي و زورگويان را رهبري و هدايت ميكرد كمونيست ها بودند. سازمان چريك های فدائی خلق و بدرجاتی هواداران سازمان پيكار كه اعضا و هوادارانی در مريوان داشتند در جريان اين كوچ فعاليت داشتند.
از ديگر جرياناتی كه در مريوان فعاليت داشتند ، جماعت احمد مفتی زاده و مكتب قران بودند كه در پادگان شهر خود را برای حمله به شهر مريوان اماده ميكردند در ان دو هفته كوچ مردم مريوان مظلوم نمایی ميكردند و سعي ميكردند كه رژيم اسلامی را براي حمله به شهر مريوان قانع كنند . اما اين كار براي رژيم اسان نبود . انها با اعتراض مردم يك شهر روبرو بودند كه حمايت مردم شهرهای ديگر كردستان و ديگر كمونيست ها و چپ های سراسر ايران را با خود داشت.
در يك جمع بندی مختصر بايد بگويم بهر درجه اي كه كمونيست ها در صف اول مبارزات و اعتراضات قرار بگيرند و كارگران و زحمتكشان را برای پيشبرد اين امر متحد و متشكل سازند، ميتوانند به پيروزی و موفقيت دست يابند كاری كه حداقل در ان دوره انجام دادند.
