پایان جنگ در قره باغ سرآغاز تحرک سیاسی برای سهم بری بیشتر از “نعمات” جنگ ارتجاعی تحمیل شده بر مردم در منطقه قفقاز جنوبی است. قدرت نظامی برتر دولت علی اف با حمایت اردوغان دولت پاشینیان در ارمنستان را مجبور به قبول شکست نظامی نمود. پایان موقت کشمکش نظامی در قره باغ فرصتی را برای “قهرمانان” فاتح بوجود آورد تا برای تثبیت پایگاه خود به نمایشهای همیشگی روی آورند. در بیستم آذر علی اف در شهر باکو “رژه پیروزی” ارتش جمهوری آذربایجان را سازمان داد. این اقدام از طرف علی اف بیشتر مصرف داخلی برای خلع سلاح بدنه نیروی نظامی داشت که بعد از توقف جنگ با سینه زنی و تجلیل از عاشورا و حسین در خیابانهای باکو رژه رفته بودند.
بیستم آذر در باکو “رژه پیروزی” جمهوری آذربایجان در جنگ با ارمنستان، با شرکت واحدهائی از ارتش ترکیه برگزار شد. در این نمایش علی اف از طرف رجب طیب اردوغان همتای ترکیه ای خود همراهی می شد. اردوغان در سخنرانی خود از آغاز عصر جدیدی در منطقه صحبت کرد. مراسم رژه نظامی پلاتفرم مناسبی برای اردوغان بود که رقبای خود را مورد خطاب قرار دهد و برایشان پیام بفرستد. شعر گویی اردوغان در این مراسم پیام واضحی برای حکومت اسلامی داشت که دریافت شد و عکس العمل جمهوری اسلامی را موجب شد.
نقش محوری ترکیه در تحولات قره باغ و دخالت ترکیه در جنگ داخلی سوریه و بی کلاه ماندن سر حکومت اسلامی، جمهوری اسلامی را بر آن داشت که برای حفظ پایگاه خود در رقابت های منطقه ای تمهیداتی را در دستور بگذارد. تلاش حکومت اسلامی برای قرار گرفتن در کنار نیروهای نیابتی خود که در قامت اپوزیسیون علی اف تعریف می شوند را باید در این راستا دید. سخنرانی خامنه ای و بیانیه امامان جمعه اش در شهرهای آذربایجان با جانبداری از “امت مسلمان” هدفش در صحنه نگه داشتن نیروهای نیابتی خود در آذربایجان بود.
تلاش علی اف برای حاشیه ای کردن اپوزیسیون خود و تحکیم حکومت فاسدش بر متن پیروزی نظامی در جنگ قره باغ با اعزام وزیر خارجه خود به ایران و دادن تضمین های لازم دست آوردی نداشت. حمایت آشکار دولت ترکیه از آذربایجان با شعار “ما یک ملتیم با دو دولت” در جنگ دولتهای ناسیونالیستی منطقه جنوب قفقاز فرصت مناسبی را برای اردوغان پیش آورد که در رژه قوای نظامی در باکو تاکیدی دوباره بر سیاست قلدری نظامی خود برای احیای “خلافت عثمانی” در رقابت با دولتهای سرمایه داری غرب و رقبای منطقه ای خود داشته باشد. پیام اصلی شعر خوانی اردوغان در مراسم رژه نظامی باکو تهدید حکومت اسلامی برای دخالت در آذربایجان و در حمایت ازحکومت علی اف بود. اردوغان با شعر “آراز، آراز” گرگ های خاکستریش را به رخ کشید و حکومت اسلامی این تهدید را با “مسلمان علوی” جواب داد. حکومت اسلامی و اردوغان دقیقا می دانند چه می گویند و چه می خواهند.
حکومت اسلامی که با بحرانهای عمیقی دست بگریبان است برای رقصاندن ناسیونالیسم عظمت طلب ایرانی به ساز خویش تردستی ویژه ای دارد. وزیر، وکیل، ژورنالیست خود را به صحنه آورد تا محملی برای تهییج عمومی ناسیونالیسم ایرانی به بهانه “تجزیه طلبی”، تعرض به استقلال و “تمامیت ارضی” بوجود آورد. بصف شدن ناسیونالیسم عظمت طلب ایرانی در پشت سیاست های ارتجاعی حکومت اسلامی امر تازه ای نیست. بارها اینها ثابت کرده اند که هم جنس اند و شریک دزد و رفیق قافله. عربده ناسیونالیسم عظمت طلب ایرانی و زوزه گرگ های خاکستری نیز دردی از حاکمیت اسلامی را دوا نخواهد کرد.
١٦ دسامبر ٢٠٢٠