یادگارهای با ارزشی از متینگ علنی 1500 نفری مراسم اول مه سال 1366 در پاساژ عزتی سنندج است. 25 سال قبل و در شرایط محدودیتهای فراوان پلیسی و امنیتی و حتی محدودیتهای فنی و تکنیکی این عکسها تهیه شده اند. متینگ باشکوه پاساژ عزتی سرآغاز دوره جدیدی در مبارزات کارگری و سنت مراسمهای روز جهانی کارگر در شهر سنندج و دیگر شهرها شد. به دنبال آن مراسمهای پرجمعیت تر و با شکوهتر سالهای 67 و 68 تجربه شد و در یک دهه اخیر هم سنتهای رادیکال کارگری آن دوران نقطه اتکای پیشروان کارگری این دوره شد. مدتی قبل در پاسخ یکی از پرسشهای نشریه اکتبر در مورد مراسمهای اول مه شهرهای کردستان در آن دوره به طور فشرده چنین توضیح دادم.
اکتبر: برگزاری اول مه در شهرهای کردستان ازسابقه مثبتی بهره مند است، از میان مجموعه مراسمها و آکسیونهایی که به مناسبت اول مه در کردستان برگزار شده ، کدامیک را میتوانید الگوی برجسته و پر دستاوردتر دید؟
رحمان حسین زاده:
تجارب متنوع و با ارزشی وجود دارد. اما از میان این تجارب متنوع به نظر من مراسمهای سالهای 66 تا 68 در شهر سنندج هنوز الگوی برجسته و پیشرو نه تنها در شهرهای کردستان، بلکه در کل تجربه ماه مه در ایران است. آن سالها جنبش اعتراض همگانی وجود نداشت. از تب و تاب آکسیونی ضد رژیمی خبری نبود، در شرایط تداوم جنگ ایران و عراق و پیامدهای آن علیه طبقه کارگر و جامعه، کارگران پیشرو شهر سنندج، قدم جلو گذاشتند، در تناسب قوایی به شدت نامساعد اما دقیق و سازمانیافته و کار شده و هدفمند، مبتکر مراسمهای سرخ کارگری و توده ای “پاساژعزتی در سال 66 ، دبیرستان رنج آوری در 67 و سالن تختی در 68 ” شدند. مراسمهایی که در اوج قدرقدرتی جمهوری اسلامی زنان و مردان کارگر و آزادیخواه در کنار هم متحد و هم بسته با سرود انترناسیونال شروع کردند و در ادامه رهبران و آژیتاتورهای کارگری با شفافیت کمونیستی نظم سرمایه و مصائب آن را به نقد کشیدند، و با قرائت قطعنامه های رادیکال کمونیستی کارگری، صفحه درخشانی از ابراز وجود اجتماعی جنبش متمایز سوسیالیستی کارگری را به ثبت رساندند. وقوع این پدیده درخشان این سالها یک روزه و بدون پیشینه نبود. وجه تعیین کننده تربه اصطلاح “پشت صحنه”، فعل و انفعالاتی بود که نتیجه یک دوره چند ساله آگاهگری و سازمانیابی کمونیستی در محل کار و زیست کارگران سنندج بود. از مدتها قبل فعالین و رهبران مراکز کارگری آن زمان شهر سنندج از کارخانه های پوشاک و شاهو گرفته، تا کارگاههای فلزکاری ، مکانیک، برقکار،تراشکار، نجار و خیاط و خباز در ارتباطی آگاهانه، صفی متحد را ایجاد کرده بودند. شبکه های وسیع مبارزاتی را شکل دادند. برای یک دوره معین تشکل “اتحادیه صنعتگر” را ایجاد کردند. مهمتر گرایش کمونیستی درون کارگران و تحزب کمونیستی نقشی تعیین کننده و یکه تاز و بلامنازع را در متحد کردن کارگران و در مراسمهای اول مه ایفا میکرد. چند سال قبل در جزوه ای تحت نام “جنبش کارگری در کردستان” در یاد آوری این مراسمهای غرور آفرین چنین نوشتم “مضمون سخنرانیها و شعارها و به ویژه قطعنامه این متینگها مستقیما در دیدگاههای کمونیسم و سوسیالیسم کارگری ریشه داشتند. هر ناظر با انصافی با مشاهده قطعنامه های این سالها میتواند دریابد که این پلاتفرم کارگران کمونیست در جنبش کارگری و در جامعه برای ساختن آینده و دنیایی بهتر است. از این زاویه آکسیونهای ماه مه در این سالها اهمیت تاریخی و پایه ای تری در جنبش کارگری ایران و در کردستان پیدا میکنند” . از نظر من این ارزیابی هنوز هم به قوت خود باقی است.
***
توضیح در مورد نوشته “جنبش کارگری در کردستان” مندرج در سایت
تقریبا همزمان با آماده کردن این عکسهای مراسم اول مه پاساژعزتی برای انتشار، معرفی سایت نگاه را دیدم. در آرشیو این سایت و در دفتر چه شماره 2 نشریه نگاه که به جنبش کارگری ایران اختصاص دارد، مقاله مفصلی از من در مورد جنبش کارگری در کردستان منتشر شده که بخش مهمی از آن به تجارب اول پرداخته است. در مناسبت اول مه و به همراه این عکسها مناسب دیدم این مقاله را مجددا در دسترس کارگران قرار دهم . با تشکر فراوان از مسئولین سایت نگاه که امکان باز تکثیر این نوشته را فراهم کردند.
رحمان حسین زاده
29-4-2010