تی وی پرتو: چند هفته ای که از شیوع کرونا میگذرد و همه گیر شدن آن در دنیا، در کشورهایی که آمارهای وضعیت اجتماعی را سریع پخش میکنند، آمارها نشان از افزایش خشونت علیه زنان است. این مشاهده در کشورهای غربی مثل آمریکا، بریتانیا، آلمان و بخشا در سوئد یک روند رو به رشد خشونت علیه زنان را نشان میدهد. از نظر شما دلیل این امر چیست؟
پروین کابلی: در مورد افزایش خشونت علیه زنان در این شرایط ویژَه باید بگویم این پاندمی یک ویژگی خاص و جدیدی را در زندگی انسانها ایجاد کرده است. نتیجه این اوضاع در زندگی و رفتار انسانها تغییراتی جدی را باعث میشود و بدون شک چهره جامعه و شیوه زندگی افراد در طول و بعد از طیشدن این دوره تغییر خواهد نمود. چه میشود، بسیار مشکل است الان گفت. اما هم اکنون آمار و ارقام منتشر شده نشان میدهد که خشونت علیه زنان در طول قرنطینه شدن خانواده ها در حال افزایش میباشد. از قرنطینه بعنوان یک شیوه در بسیاری از کشورها برای جلوگیری از انتقال این بیماری به افراد دیگر استفاده میشود. در قرنطینه انسانها در شرایط خاصی قرار میگیرند. اخبار منتشر شده از طرف سازمانهای زنان در کشورهایی مثلا بریتانیا، اسپانیا، آمریکا نشان از افزایش خشونت علیه زنان است. در آلمان صحبت از یک افزایش چند درصدی میباشد. وزیر امور خانواده بلافاصله به فکر اسکان زنان فراری از خانه هایشان افتاده است. چرا در چنین شرایطی که بقای بشر به یک سوال جدی تبدیل شده است خشونت علیه زنان بالا میگیرد؟ این مسئله را باید به این صورت جواب داد که زنان در یک جامعه نابرابر همیشه موقعیت شکننده ای دارند. درست مثل اینکه برای جلوگیری از گسترش ویروس کرونا میگویند کسانی که مریضی ویژه ای دارند و یا بالای ۷۰ سال هستند در خطر بیشتری قرار دارند باید قرنطینه شوند. حتی به عیادتشان نروید. کودکان و همینطور زنان در چهارچوب جامعه کنونی و طبعا خانواده و فرهنگ حاکم هم در چنین وضعیتی قرار دارند. خودشان ضعیف نیستند اما قانون و مناسبات آنها را به “حلقه ضعیف جامعه” بدل کرده است. مثلا در جنگ ها زنان مورد تهاجم بیشتری قرار میگیرند. بخاطر همین آسیب پذیریبیشتر قربانی میشوند. باید توجه داشته باشیم که بحث اپیدمیهای جهانی مدتی است که وجود دارد. اینکه دولتها در این مورد اقدام چندانی نکرده اند و جامعه را برای آن آماده نموده اند بحث دیگری است.
اما اکنون یک خانواده ی چند نفری را در نظر بگیرید که در یک آپارتمان کوچک و محدود قرار است با کودکان و بزرگسالان مدتی را باهم بگذرانند. خود این شرایط جسم و روان انسانها را از بالانس خارج میکند. تنش ایجاد میکند. اکثریت مردم دنیا گنجایش محل زندگیشان کم است. امکانات کافی ندارند. بعد از چند هفته بالانس روانی و جسمی خود را از دست میدهند. و بعدش هم دیگر روشن است، خشونت علیه همدیگر. خشونت زن و مرد علیه کودک یا مرد علیه زن یا برعکس. استفاده از قدرت فیزیکی و یا اعمال خشونت کلامی و غیره. فرار و یا رفتن از خانه نیز در شرایط کنونی بسیار مشکلتر از قبل است. بسیاری از نهادهای کمک به زنان دچار مشکل شده اند. راه حلهای جدید باید یافت. دولت آلمان در چند شهر هتل ها را به محل اسکان زنان تبدیل نموده است. اگر قرنطینه ها ادامه پیدا کند که به نظر میرسد فعلا مدتی ادامه دارد، در نتیجه ما با خشونتی مهار نشدنی برعلیه زنان و کودکان مواجه خواهیم شد. موجی از خشونت و حتی قتل زنان میتواند حاصل این اوضاع ویژه باشد.
تی وی پرتو: با توجه به این شرایط چه باید کرد؟
پروین کابلی: آنچه که برای من در وهله اول اهمیت دارد این است که باید از هم اکنون در این مورد هشدار داد. ما بارقه های شروع این موج از خشونت را هم اکنون می بینم. باید بگویم که عواقب این استرسی که اکنون دچار جامعه بشری شده است نباید به قیمت جان زنان تمام شود. خود پدیده کرونا جان میلیونها میلیون انسان را در خطر جدی مرگ قرار داده است. در کنار این اگر با افزایش خشونت به زنان هم مواجه شویم در خود میتواند به یک فاجعه اجتماعی دیگری هم دامن بزند. در بعضی از کشورها راههایی برای مقابله با خشونت زنان وجود دارد. ایران وضعیت ویژه ای دارد. در ایران یک رژیم ضد زن با قوانین آپارتاید جنسی حاکم است و خود یک عامل تشدید خشونت علیه زنان میباشد. دوره قرنطینه میتواند طولانی باشد و تعدادی از مردم از چندین هفته پیش خود را قرنطینه کرده اند. وضعیت آشفته ای در میان مردم وجود دارد. بیکاری در حال گسترش بیشتری است و یا مردم درآمد خود را از دست داده اند. اینها همه زمینه تنش و خشونت را فراهم میکنند. باید در وهله اول به نهادهای همیاری مردمی، اتحادیه ها و سندیکاههای کارگری، معلمان، بازنشستگی، دانشجویان که همیشه در صفوف مقدم مبارزه برعلیه وضع موجود بوده اند فراخوان داد که این موضوع را در دستور کار خود قرار دهند. باید خطری که بالای سرجامعه هست را گوشزد کرد. دولتها موظف هستند که سلامتی جسمی و روانی انسانها را تضمین کنند.
در کانالهای سوشیال مدیا باید هشدار داد. به زنان فراخوان“سکوت نکنید“ را داد و گفت که از خشونتی که دچار میشوید دیگران را مطلع کنید. همسایه و فامیل و شبکه هائی که در ارتباط هستید را خبردار کنید. سکوت به معنی ادامه این وضعیت است. اینجا اضافه میکنم که خشونت فقط توسط مرد علیه زن صورت نمیگرد، هرچند نرم اینست، اما خشونت زن علیه مرد هم وجود دارد. خشونت قویتر از لحاظ جسمی علیه ضعیف تر از لحاظ فیزیکی در خانواده همیشه بوده است. کودکان به حمایت وسیع تری نیاز دارند.
غیر از خشونت مسايل دیگری زنان را مورد تهدید قرار میدهد. زنان در شرایطی که جامعه در یک بحران جدی قرار دارد نباید از دسترسی به درمان ویژه بیماریهای زنانه محروم شوند. امروزه زنان بسیاری سرپرست خانواده های خود هستند. زنانی که حامله هستند و یا دوران نقاهت بعد از زایمان را میگذرانند ممکن است دچار مشکلات جدی عفونی شوند. باید راههایدسترسی به بهداشت و درمان را تسهیل کرد. یا مادرانی که به کودکانشان شیر میدهند. همه این ویژگیها در شرایط غیرمتعارف کنونی را نباید از یاد برد و یا مسئولین را وادار به قابل دسترس نمودن به درمان برای همه آحاد جامعه نمود. همانطور که گفتم باید نهادهای مردمی و اتحادیه ها را متوجه این امر مهم نمود. رژیم آپارتاید جنسی اسلامی خود یک مانع جدی در مقابل زنان و دسترسی آنها به امکانات اجتماعی بوده و هست. نباید در این شرایط ویژه این موقعیت ناامن زنان را دو چندان نمود. باید شبکه های مردمی را برای خبر رسانی و کمک به زنان سازمان داد. از کانالهای تلگرامی و مدیای اجتماعی که بسیاری عضو آن هستند کمک گرفت.
***
نباید با سکوت دامنه خشونت جنسی و فیزیکی و روانی را گسترش داد. این دوره ویژه کرونا میتواند دوره ای طولانی باشد.باید زنانی که مورد خشونت قرار میگیرند بهر وسیله ای که برایشان امکان دارد صدایشان را بگوش دوستان و فامیل و جامعه برسانند. سکوت میتواند مرگ را به دنبال داشته باشد. در تعدادی از شهرها و محلات کمیته های امداد جوانان تشکیل شده است. این کمیته ها باید بتوانند امکاناتشان را بسنجند و ببیند چه کاری میتوانند در این مورد انجام بدهند. سازمان دادن همیاری و دخالت مردم یک عامل مهم میتواند در مقابله با خشونت علیه زنان باشد.