“پارلمان” عراق به مصطفی کاظمی و کابینه اش در آخر وقت دیشب رای داد. جلسه “پارلمان” ساعتها تاخیر شد تا احزاب حاکم بر سر تقسیم وزارتها چانه بزنند، به “توافق” برسند و نرسند. زمانی که در کریدورهای “پارلمان” ساخت و پاخت شبانه احزاب شریک حکومت مذهبی قومی جلو دید میدیا جریان داشت، در میدان تحریر بغداد جمعی از معترضان با آویختن تصاویر ضربدر خورده مصطفی الکاظمی، شعار “سقوط نظام طائفی” را فریاد میزدند. همزمان اعلام کردند روز یکشنبه دهم مه برای ابراز مخالفت با کابینه متشکل از احزاب شریک در حکومت سراپا فساد و جنایت تجمع اعتراضی برپا خواهند کرد. واضح است که میدان تحریر بغداد و میدانهای اعتراض شهرهای وسط و جنوب عراق بر اثر خطر کورونا از جمعیت خالی است و با تکیه به این اوضاع مصیبتبار است که احزاب حاکم کابینه جدیدشان را سرهم کرده اند تا شاید از پس بحران مرکب گریبانگیرشان برآیند. بحران سیاسی حاصل از خیزش وسیع اعتراضی، بحران اقتصادی ناشی از کاهش قیمت نفت به اضافه پیامدهای ناگزیر بحران اقتصاد جهانی توام با پاندمی کورونا مجموعه بحرانهایی است که مجموعه هیات حاکمه عراق به اضافه دولت آمریکا و رژیم اسلامی ایران را ناگزیر کرده است که تن به کابینه متزلزل دیگری بدهند که نخست وزیر آن مصطفی کاظمی برای رویاروئی با معضلات بسیار حادتر و پیچیده تر از سابق، از نخست وزیر سابق عادل عبدالمهدی، ملزومات حکومتی کمتری در اختیار دارد. کابینه مصطفی کاظمی در زمین سخت اوضاع کنونی عراق در واقع کابینه بحران در بحران در بحران است. دولت / کابینه دوره بحران ناگزیر است تن به کارهایی بدهد متفاوت با کارهای همان دولت / کابینه در دوره اصطلاحا متعارف، با این یادآوری ضروری که شش کابینه هفده سال گذشته عراق، که ششمین آن با ریاست مصطفی کاظمی امروز دست به کار شده، در مقایسه با دیگر دولتهای بورژوایی منطقه، هیچیک متعارف نبوده اند.
در ارتباط با افت موقت خیزش اعتراضی اکتبر ٢٠١٩ بر اثر خطر کورونا باید توجه داشت که این افت معین محدود به عراق نیست. خیزشهای اعتراضی در فرانسه، هنگ کنگ، ایران، لبنان، اردن و یک دوجین کشور دیگر هم از چنین افت ناگزیری لطمه دیده اند. اما از آنجا که تم مشترک و پایه بنیادی آنها اعتراض توده های به جان آمده به فقدان معیشت، بیکاری و سرکوب آزادیهای سیاسی و مدنی است، به ویژه با اضافه شدن پیامدهای سهمگین بحران اقتصادی ٢٠٢٠ که جهان را فراگرفته، گمانی نیست که از سر گرفته خواهند شد. همین دیشب بود که نمایندگان معترضان میدان تحریر بغداد با فراخوان تجدید تجمع اعتراضی در یکشنبه آتی سوت از سر گیری خیزش را به صدا در آوردند. کار دشوار مصطفی کاظمی و کابینه سرهم بندی شده اش از همین امروز شروع شده است. اولین دشواری پاسخگویی به انفجار انزجار انباشته شده توده های بپاخاسته ای است که بعضی از احزاب شریک در کابینه جدید مستقیما مسئول قتل بیش از ٧٠٠ قربانی و زخمی شدن بیش از ٢٧٠٠٠ انسان در جریان اعتراضات همین چند ماه اخیر بوده اند و کاظمی در سخنان دیشب “تعهد” داد که آن مسئولان را تحویل دادگاه دهد. در اینکه او بتواند به چنان تعهدی عمل کند تردید جدی باید داشت، اما تردیدی نباید داشت که توده های بپاخاسته از خواست محاکمه و مجازات قاتلان عزیزانشان کوتاه نخواهند آمد.
امروز بیش از ماهها و سالهای پیش روشن است که سرنوشت جنبشهای اعتراض توده ای تا تحقق رهایی در دو جامعه عراق و ایران درهم تنیده است. از امروز به بعد هم مانند گذشته تحول اوضاع در عراق درگیر بحرانهای مرکب را باید با احساس هم سرنوشتی کارگران و توده های محروم هر دو جامعه پی بگیریم. بیگمان پی خواهیم گرفت.
پنجشنبه ٧ مه ٢٠٢٠/ ١٨ اردیبهشت ١٣٩٩